چشم انداز سهمگین و مصیبت
بار سد بیجار رودبار
تنها با 26 درصد پیشرفت
گزارش تصویری : کانون دیده بانان زمین -
آذر ماه
1387
در 12 آذر ماه سال جاری (
1387 ) در پی بارندگی های شدید در گیلان خبری ازسوی خبرگزاری جمهوری اسلامی
منتشر شد مبنی بر این که مسئولین استان احتمال شکسته شدن سد " شهر بیجار " را
می دادند . این خبر به یقین می تواند هراس و اضطراب شدید ساکنین پایین دست و بالا
دست این سد را در ذهن متبادر کند .
خبر های بعدی حاکی از آن بود
که منطقه حاشیه رودخانه " شهر بیجار " تا مناطق پایین دست آن تخلیه شده و کار
امداد و نجات برای پنج هزار نفر از مردم منطقه تدارک و دیده شده است .
اخبار
بعدی نشان می داد که شرایط رفته رفته هراسناک تر می شود به گونه ای که ظهر
همان روز استاندار گيلان در يك پيام رايويي فوري از مردم " شهربيجار" می خواهد
تا هرچه سريعتر منطقه را تخليه كنند. وی در این پیام از بالا آمدن سطح آب
رودخانه و احتمال تخريب سد" شهربيجار " و وقوع سيل، خبر می دهدکه نه تنها
كليه ساكنان مناطق پايين دست و حاشيه اين سد و رودخانه را در امان ندانسته،
بلکه ساكنان و مغازه داران شاه عباسي امامزاده هاشم را نيز در امان نمی داند
( مسیر جاده تهران -قزوین - رشت ) وی در این پیام می گوید هشدار من جدي است و مردم و
مسوولان ذيربط حق ندارند آن را جدي نگيرند.
http://www2.irna.ir/fa/news/view/line-14/8709123214150301.htm
خوشبختانه با سردشدن هوا و تبدیل باران به
برف آب پشت فراز بند سد کاهش می یابد و شکسته شدن سد و وقوع یک فاجعه
دهشتناک رفع می شود ! ولی
معاون عمراني استانداري گيلان در فردای همان روز (به مخاطبین نامعلوم )
اعلام می
کند که خطر رفع نشده و با هر بارندگي احتمال شكستن فرازبند سد وجود دارد.
http://www2.irna.ir/fa/news/view/line-14/8709135664110907.htm
در پی این اخبار چند تن از اعضای کانون
دیده بانان زمین( نسرین دخت خطیبی - مینا محبوبی - فرزانه رحیمی ) در 20 آذر
ماه سال جاری بازدیدی از حواشی این سد و روستا های اطراف آن از جمله شهر
بیجار ، موش بیجار ، - گیلزارو -دیلمده و ...داشتند که تصاویر آن ارائه
شده است .
اخبار منتشر شده و نیز گزارش
تصویری کانون دیده بانان زمین نشانگر آن است که سد " شهر بیجار " نیز نمونه
دیگری است از یک سد سازی فله ای .سد سازی که نه پایین دست رادیده است نه
بالا دست را ،نه میراث طبیعی و فرهنگی این نسل و نسل های آینده را و نه خطری
را که در پی شکسته شدن احتمالی و یا طغیان رودخانه های منتهی به آن جان و
مال جمعیت وسیعی از ساکنین مخروط افکنه مهم سفید رود را تهدید می کند ! و نه
حتی شرایط اقلیمی منطقه را!
این
چه نوع سد سازی است که حتی عاجز از پیش بینی میزان بارندگی های شدید 24 ساعته
در منطقه بوده است .
میزان باران اتفاق افتاده از عجایب منطقه نبوده است . ! بلکه ایجاد مانع و
یا تونل سازی فله ای سد بوده است که آب رودخانه های
( دیلمده و شاهشهیدان )
هدایت نشده و عامل اصلی طغیان آب رودخانه ها شده است . رودخانه های " دیلمده "
" زیلکی ( شهر بیجار )
هرگز سابقه طغیان نداشته اند . و اهالی منطقه هرگز سابقه چنین سیل های
دهشتناکی را به خاطر نمی آورند !
این چه نوع سد سازی است که ابتدا زندگی و
معیشت مردم را داغان می کند
( دامداری - کشاورزی و ... )
و بعد منتظر اعتبار می ماند تا تکلیف مردم وحشت زده و مضطرب را روشن کند
!
سیاست
"راه انداز جا انداز " یکی از مخوف ترین سیاست هایی بوده است که نه تنها تاکنون
دامن مردم را گرفته بلکه ضرر های جبران ناپذیری به منابع طبیعی و به میراث
طبیعی این مرزو بوم وارد کرده است . سیاست هایی که می خواهد مردم منطقه ای را
که آن طرح در آنجا اجرا می شود چنان عاجز کنند تا عطای دولت را به لقایش
ببخشند و با کمترین مطالبه آوارگی زیست محیطی را ترجیح دهند.
در هر حال گزیده ای از
اخبار منتشر شده از مهر ماه سال جاری تا 13 آذر ماه و همچنین گزارش تصویری
ارائه شده اگر چه نمی تواند عمق فاجعه ای را که رخ داده و در حال عمیق تر شدن
است نشان دهد، ولی دست کم گوشه ای از آن را می تواند منعکس کند !
براستی ساختن سد آیا تنها راه
تامین آب و مدیریت منابع آبی در استان گیلان و دیگر استان های کشور است ؟این چه
نوع سد سازی است که تخریب و نابودی جنگل های باستانی را هدف قرار داده است !
جنگل هایی که بزرگترین مخازن میلیون ها سالی منابع آب را ایجاد کرده اند و به
برکت همین منابع آبی پیدا و پنهان است که حیات استان های شمالی تاکنون پابرجا
بوده است ! براستی وزارت نیرو چرا هرگز گزینه های دیگر از جمله بازیافت فاضلاب(
تصفیه فاضلاب )
وحشتناک گیلان را که موجب آلودگی گسترده آب های زیر زمینی ( چاه ها) و رودخانه
ها ی منتهی به تالاب ها و دریا را انتخاب نمی کند ؟
کانون دیده بانان زمین بر این باور است که
این مدیریت غلط منابع آب، ناشی از غیبت برنامه آمایش سرزمین و
اولویت بخشی نگری در مدیریت منابع آبی است و از این
روست که فضا برای اعمال نفوذ باند هایی که جز منافع کوتاه مدت خود چیز دیگری را
نمی خواهد ببیند ، بوجود آمده است ! بنا بر این با توجه به افزایش جمعیت و
برخورد های نابخردانه با منابع آب ، چشم انداز تیره و تاری در تامین و توسعه
منابع آبی رقم زده می شود که حاصل آن سیل های فزاینده در دوران " ترسالی " و
خشکی های روز افزون در دوره های " خشکسالی " است .
کانون دیده بانان زمین ه علاوه بر پیامد های سهمگین و فزاینده سد " شهر بیجار " احداث 12 سد
دیگر در استان گیلان که بر روی حیاتی ترین و شکننده ترین آبخیز ها در دستور
برنامه های اجرایی قرار گرفته است هشدار می دهد !
در زیر پیش از گزارش تصویری، گزیده ای از
اخبار در مورد سد "شهر بیجار" ارائه می شود :
10 مهر 1387
كار
ساخت سد شهر بيجار در گيلان متوقف شد .به
گفته يكي از دست اندركاران اجراي اين پروژه، اختلاف بر سر قيمت خريد اراضي
محدوده اجراي طرح بين روستاييان و شركت آب منطقه اي گيلان را از دلايل مخالفت
روستاييان و ادامه عمليات بوده است،
...http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1222149
26
مهر 1387
فتاح وزير نيرو : روند احداث سد
شهربيجار واقع در شهرستان رودبار مثبت و قابل قبول است.
ابهامات روند احداث سد شهر بيجار برطرف و تونل آن نيز حفاري شده است و كار
احداث آن به خوبي دردست پيگيري است.
وي گفت: تاكنون گزارشي ازمسوولان استان گيلان درخصوص كمبود اعتبارات اين سد به
ما نرسيده است، بنابراين اگر كمبودي باشد، مي‌توانيم اعتبارات بيشتري براي آن
جذب كنيم.
وي گفت: بنابه اهميت اين پروژه قرار بود كه رييس جمهور ازاين سد بازديد كند اما
به‌دليل استقبال پرشور مردم و تاخير در زمان سايربرنامه‌ها، امكان بازديد وي از
اين سد ميسر نشد
http://www.avayeshomal.com/guilan/news/7274.html
6
آبان 1387 مسوول شوراي اسلامي روستاي
رودسرا : به علت
جمع شدن آب در پشت فرازبند سد در حال ساخت و عدم كشش تونل آب بر، به سبب
بارندگي‌هاي شديد و جاري شدن سيلاب،راه ارتباطي و پل چند روستا زير آب رفته‌است
و امكان رفت و آمد وجود ندارد. درياچه‌اي به عمق بيش از پنج متر ايجاد شده و
تعدادي واحد تاسيساتي محلي زير آب قرار گرفته و شماري از دام‌ها نيز دراين
درياچه غرق شده‌اند. وي گفت:تاكنون نسبت به كوچ بخشي از خانوارها در روستاي
رودسرا، ديلمده، گيلزارو ، لپه‌سرا و خانوارهاي پراكنده اقدام جدي نشده و
روستاييان در بلاتكليفي بسر مي‌برند مديرعامل آب منطقه‌اي گيلان
نيز امروز در اين باره به ايرنا گفت: جمع شدن آب پشت فرازبند سد شهربيجار،
مشكلي ايجاد نخواهد كرد و با بازكردن دريچه‌ها
اين آب به تدريج تخليه خواهد شدhttp://www1.irna.ir/fa/news/view/line-14/8708066053134617.htm
7
آبان 1387 مسوول شوراي اسلامي روستاي رودسرا:
با طغیان دو شاخه رودخانه " زیلکی " در بالادست سد در حال ساخت شهر بیجار پل و
جاده ارتباطی روستا های " رودسرا " – " دیلمده " – " گیلزارو " و چندین روستای
پراکنده در این منطقه از بعداز ظهر روز یکشنیبه با مناطق شهری قطع شده بود
..... به گفته وی همچنیین روستاییان " شهر بیجار " – " موش بیجا"ر – "کشالم"
در پایین دست این سد از ترس فروریختن فرازبند و جاری شدن سیلاب پشت آن در دو
شبانه روز در حالت اضطراری و نگرانی بسر برده و حتی شب ها جرات خوابیدن ندارند
. بخشداری رحمت آباد نیز گفت : با طغیان رودخانه و مهار سیلاب توسط فرازبند سد
دریاچه ای به عمق بیش از 15 متر در پشت این فرازبند ایجاد شده بود که علاوه بر
غرقابی کردن بخشی از شالیزار ها ، احتمال غرق شدن تعدادی از گاوداری ها و
خسارت بیشتر نیز وجود دارد .
http://www2.irna.ir/fa/news/view/menu-273/8708076232134724.htm
7
آبان 1387
بخشدار رحمت‌آباد و بلوكات رودبار : وي
علت قطعي راه ارتباطي روستاها را ساخت پل با لوله‌هاي باريك توسط پيمانكار سد شهر
بيجار عنوان كرد و در خصوص ميزان خسارات وارده بيان داشت: به دليل قطعي راه‌ها هنوز
ميزان خسارات برآورد نشده است.http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8708061539
18 آبان 1387 بسته شدن اين راه روستايي در
روز شنبه براي سومين بار طي دو هفته اخير به دليل طغيان رودخانه‌هاي سرشاخه
وجمع شدن سيلاب درپشت فرازبند سد در حال ساخت شهربيجار، سبب اعتراض جمعي از
اهالي شده است عبادالله قنبريان" مسوول شوراي اسلامي روستاي
رودسرا : تعدادي از افراد معترض،
قبل‌ازظهر امروز/ شنبه/ به كارگاه سد حمله كردند كه با دخالت ماموران كلانتري
شهربيجار از برخورد فيزيكي با مهندسان و مجريان سد جلوگيري شد. وي افزود:
هم‌اكنون يك دهنه پل فلزي كه محل ارتباط چند روستا در منطقه‌اي موسوم به ميران
بود تخريب، پل اصلي روستاهاي بالادست كه توسط جهاد معين استان سمنان در زمان
زلزله رودبار ساخته شده، زير آب رفته و جاده روستاي رودسرا نيز از دو قسمت توسط
سيلاب تخريب شده است.
وي اظهار داشت: تنها جاده ارتباطي مردم در مدت دو هفته با سه بار طغيان رودخانه
زير آب رفته و منجربه تعطيلي مدرسه‌هاي ابتدايي و راهنمايي به مدت ۹روز شده
است. علاوه برجاده، ترانس برق‌اين روستاييان ويك واحد برنجكوبي زير آب قرار
دارد و برق مردم اين منطقه نيز قطع است....... باساخت فرازبند به منظور ساخت
بدنه اصلي سد، با هرطغيان رودخانه و سيلاب درياچه‌اي به عمق ۱۵متر تشكيل
مي‌شود و جاده دسترسي مردم زير آب قرار مي گيرد كه رفت وآمد ساكنين اين روستاها
را با مشكل مواجه مي‌سازد.
http://www2.irna.ir/fa/news/view/line-14/8708182399164939.htm
12 آذر 1387
ساعت11:18
۹۵ درصد ساكنان پايين دست سد خاكي
شهربيجار تخليه شدند
http://www2.irna.ir/fa/news/view/line-14/8709129953181153.htm
12
آذر 1387
ساعت14:45
معاون امداد و نجات
جمعيت هلال احمر استان گيلان: پنج
هزار نفر از اهالي منطقه شهر بيجار در محاصره سيلاب قرار ...... مسوول ستاد
حوادث غيرمترقبه فرماندار رودبار : دو ساعت تا شكستن‌شدن سد خاكي شهر بيجار وقت
باقي است، ساكنان روستاي فرازبند سريعا نسبت به تخليه منازل خود اقدام كنند.http://www2.irna.ir/fa/news/view/menu-273/8709126817144508.htm
استاندار
گيلان نيز در يك پيام
رايويي فوري از مردم شهربيجار خواست تا هرچه سريعتر منطقه را تخليه
كنند. .... وي به ساكنان حاشيه رودخانه سفيدرود نيز هشدار داد و گفت: ساكنين
اطراف سفيدرود تا رشت، سياهكل، آستانه‌اشرفيه، لولمان بايد نسبت به تخليه مناطق
اقدام كنند.....تونل
انحراف آب سد مخزني شهربيجار ۶۱۱متر طول دارد و قطر تمام شده آن 6/80متر
است و اين تونل با چند فرازبند و نشيب بند امكان انحراف و خشك كردن مسير
رودخانه را براي عمليات بدنه اصلي سد فقط در شرايط عادي فراهم مي كند در حاليكه
در دو شبانه روز گذشته‌در استان گيلان بيش از ۱۰۰ميليمتر باران باريده و
بارش باران همچنان ادامه دارد.
12
آذر 1387 ساعت
15:06 احتمال شكستن سد شهر بيجار رودبار بيش از ۹۸درصد است
http://www2.irna.ir/fa/news/view/menu-155/8709122452150621.htm
12 آذر 1387
ساعت15:15
آماده باش پليس راه گيلان براي تخليه خودروهاي محور رشت قزوينhttp://www2.irna.ir/fa/news/view/menu-155/8709121008150521.htm
12 آذر 1387
ساعت15:45
حدود يک متر تا لبريز شدن سد شهر بيجار باقي استhttp://www4.irna.ir/View/FullStory/?NewsId=248794
12 آذر 1387
ساعت15:45
مرعشي
نماينده مردم شهرستان رودبار:
با توجه به بارندگي هاي بيست
روز اخير مقاومت اين سد در برابر حجم بالاي آب كم شده است و از آنجائيكه اين سد
يك سد خاكي و انحرافي مي باشد هر لحظه امكان سرازير شدن آن وجود
12
آذر 1387
ساعت 16:48
شهر
بیجار در شهرستان رودبار در محاصره سیل قرار گرفتhttp://www.irinn.ir/Default.aspx?TabId=15&nid=113941
12 آذر 1387
ساعت 17:42
استاندار گيلان گفت:
حجم آب پشت سد شهربيجار به چهار ميليون مترمعكب رسيده. هم اكنون ميزان حجم آب
ورودي به سد شهر بيجار ۳۴۰مترمكعب در ثانيه و ميزان خروجي آن ۱۶۰مترمكعب در
ثانيه است. تاكنون بيشتر جمعيت پنج هزارنفري روستاهاي شهربيجار از منطقه خارج
شده و در منازل آشنايان و بقعه امامزاده هاشم ساكن شده‌اند.
12
آذر 1387 ساعت 17:44
ا ستاندار گيلان :
شرايط بحراني سد شهر بيجار به كنترل در آمده
ttp://www2.irna.ir/fa/news/view/line-14/8709128479174441.htm
12 آذر 1387-
ساعت
18:11
مسوول ستاد حوادث
غيرمترقبه گيلان گفت
۹۵درصد ساكنان پايين دست سد خاكي شهربيجار تخليه شدند وی گفت حدود پنج هزار نفر
ساكنان روستاهاي تخليه‌شده در منطقه امام زاده هاشم و اردوهاي هلال احمر استان
گيلان اسكان يافته‌اند
12 آذر 1387-
ساعت 20:41
ترس از شكسته شدن فرازبند سد شهر بيجار همچنان وجود دارد ساكنان پايين دست
فرازبند سد در حال ساخت شهربيجار در منطقه بلوكات شهرستان رودبار به‌رغم كاهش
شدت بارندگي و سطح آب پشت فرازبند همچنان در اضطراب و وحشت بسر مي‌برندhttp://www.ghatreh.com/news/go.php?news_id=2668504
13 آذر 1387
ساعت
11:9
معاون عمراني
استانداري گيلان گفت
هم اكنون با كاهش يافتن حجم آب پشت فرازبند سد شهر بيجار خطر شكسته شدن آن به
طور موقت رفع شده است. البته خطر رفع نشده و با هر بارندگي احتمال شكستن
فرازبند سد وجود دارد،
مردم بايد هوشيار باشند !!.بخشدار
رحمت آباد و بلوكات
شهرستان رودبار نيز اعلام كرد درحال حاضر تردد به روستاهاي رودسرا، ديلمده و
روستاهاي پراكنده جنگل‌نشين بالاي فرازبند سد شهربيجار امكان ندارد و با كمك
پادگان نيروي دريايي منجيل دو فروند قايق موتوري كار انتقال مسوولان
وامدادرسانان و مردم را از درياچه پشت فرازبند شروع كردند.
**********
موقعیت
شهرستان رودبار و بخش رحمت آباد بلوکات در استان گیلان
