مقاله

 

آلودگي دي اكسين ها از مزرعه تا سفره

 

 

دي اكسين ها  چيستند ؟

دي اكسين ها يا Repeat Offenders از آلاينده هاي شيميايي خطرناك هستند و به گروه  Dirty DoSen Club تعلق دارند كه به عنوان آلايندهاي ارگانيكي پايدار ( POPs ) شناخته مي شوند چنانچه دي اكسين ها وارد محيط زيست يا بدن انسان شوند ، به دليل قابليت حلاليت عجيب خود در چربي ها همانجا مي مانند . معدل نيمه عمر آن ها به هفت سال مي رسد وجود  دي اكسين ها در محيط زيست سبب ورود آن ها به زنجيره غذايي مي شود .

منابع آلودگي از طريق دي اكسين ها كدامند ؟

دي اكسين ها محصولات جانبي فر آيند هاي صنعتي هستند اما در طبيعت تحت شرايطي نظير فوران آتشفشان يا آتش سوزي هاي جنگل نيز بوجود مي آيد . اين تركيبات همچنين فر آورده هاي جانبي نا خواسته اي هستند که  از سوختن مواد ارگانيكي شامل كلرين chlorine  Containing تشكيل مي شوند . آن ها محصولات جانبي ناخواسته گروه وسيعي از  فر آيندهاي توليدي شامل تصفيه ، سفيد كردن خمير كاغذ و نيز توليد برخي علف كش ها و آفت كش ها هستند . دستگاه هاي سوزاندن زباله هاي جامد به دليل سوخت ناقص خود بيشترين سهم را در آزاد شدن دي اكسين ها و ورود آن ها به محيط زيست دارند . دي اكسين ها در سراسر دنيا در تمام عناصر ( media )  از جمل هوا ، خااك . آب مواد رسوبي ، مواد غذايي به ويژه محصولات لبني . گوشت . ماهي و صدف يافت مي شوند . بيشترين مقدار اين تركيبات در خاك . رسوبات و بدن حيوانات و كمترين آن ها در آب و هوا وجود دارد .

پسمانده روغن هاي صنعتي حاوي مقدار زيادي از دي اكسين ها هستند . ذخيره طولاني مدت اين مواد ممكن است سبب آزاد شدن آنها در محيط زيست وفر آيند توليد غذايي حيوانات و انسان شود .

.

آيا آلودگي با دي اكسين اتفاق افتاده است ؟ 

 گزارش هايي از وجود مقادير زياد دي اكسين در گوشت مرغ  و تخم مرغ در بلژيك وجود دارد . تصور مي رود دليل آن ، نوع  تغذيه حيوانات باشد. 

نوع خاصي از دي اكسين ها به دليل اثرات سوءء  بر سلامتي انسان به شكل گسترده اي مورد مطالعه  قرار گرفته  است و وجود آن به عنوان يك آلاينده در دسته اي از علف كش ها مانند عامل نارنجي كه در سراسر جنگ ويتنام به كار رفت و تاثيرات منفي بسيار زياد آن  بر انسان  ثابت شد . همچنين زماني كه در سال 1976 حادثه تلخي در يك كارخانه شيميايي در ايتاليا اتفاق افتاد ،  مورد مطالعه قرار گرفت . در اين حادثه ابري از آلاينده هاي شيميايي شامل دي اكسين ها در هوا آزاد شد و در نتيجه منطقه اي به وسعت 15 كيلومتر مربع با جمعيتي حدود 37000 نفر آلوده شد .

 مورد ديگر از آلودگي غذايي با دي اكسين در بخش جنوبي ايالات متحده امريكا در سال 1997 اتفاق افتاد مرغ ، تخم مرغ و نوعي ماهي به دي اكسين آلوده شده بودند  . زيرا نوعي خاك رس كه در كارخانجات توليد غذايي حيوانات مورد استفاده  قرار مي گرفت به دي اكسين آلوده بود . بازرسين آامريكايي سر انجام خاك آلوده را در معدن خاك رس پيدا كردند ولي از آنجا كه دليلي  مبتني بر آن كه زباله ها ي خطرناك در معدن دفن شده باشند ، وجود نداشت فرض را بر اين گذاشتندكه آلودگي مربوط به دوران ما قبل تاريخ باشد .

قبل از آن هم گزارش هايي مبني بر آلودگي مواد غذايي از ديگر نقاط دنيا منتشر شده بود . گرچه همه  كشورها در معرض آلودگي قرار دارند . اما بيشترين آلودگي از كشور هاي صنعتي گزارش شده و دليل آن وجود امكانات كافي جهت پايش آلودگي هاي غذايي و آگاهي بيشتر نسبت به خطرات  و نيز كنترل منظم براي كشف دي اكسين ها وجود دارد .

تاثيرات دي اكسن ها بر سلامت انسان :

تماس كوتاه مدت  انسان با سطح گسترده اي از دي اكسين ها ممكن است به جراحت هاي پوستي نظير chlorance يا ايجاد  لكه هاي روي پوست و نيز تغيير عملكرد كبد منجر شود . تماس دراز مدت به سيتم ايمني بدن سيستم عصبي  غدد و عملكرد و ترميم بدن مربوط مي شود . تماس با اين الاينده تا كنون در حيوانات موجب بروز چندين نوع سرطان شده است . TCDO در سال 1997 توسط بنگاه بين المللي  تحقيقات سرطان( IARC )مورد بررسي قرار گرفت . بر اساس اطلاعات اپيدميولوژي اين بنگاه دي اكسسين ها در گروه “ عوامل  شناخت شده ايجاد سرطان در انسان قرار گرفته است .

آيا در تماس با دي اكسين ها گروه خاصي بيشتر در مخاطره قرار مي گيرند ؟

جنين ببيشترين حساسيت را در مقابل دي اكسين ها دارد . نوزادان نيز اسيب پذير ي بيشتر ي دارند . بعضي افراد و يا گروه ها به دليل رژيم  غذايي در معرض تماس با مقدار بيشتري از دي اكسين ها قرار دارند . گرو هايي نظير كارگران صنايع كاغذ ،كارخانه هاي مخصوص سوزاندن زباله و سايت هاي زباله هاي خطرناك نمونه هاي كوچكي از اين دست هستند .

 

 

ادامه دارد

 

 

 

صفحه اصلی