کانون دیده بانان زمین در بررسی180 منطقه حفاظت شده در اکوسیستم های کوهستانی
و تالابی ثابت می کند که حفاظتی بودن این مناطق دروغی بیش نیست
ادامه بررسی
گروه دو ناحیه
چهار
منطقه4و
5
محورکوهستانی
بینا لود - حیدری - شاه جهان- سالوک - کُورخود
پارک
ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل
IRAN-Sarigol National
Park & Protected Area
منطقه
حفاظت شده ساریگل
در سال 1352 با مساحت
28هزار هکتار
با نام شاه جهان
، برگرفته ازنام بلندترین کوه این منطقه یعنی شاه جهان
حفاظت شده اعلام شد .
در سال 1361 نام این
منطقه را به ساریگل تغییر دادند. در سال 1381 بخشی از شرق این منطقه، را
پارک ملی ساریگل اعلام کردند .درحال حاضر
25درصد(7037 هکتار)
این منطقه راپارک ملی و75
درصد(21309 هکتار) بقیه رامنطقه
حفاظت شده ساریگل تشکیل می دهد.
پارک ملی و
منطقه
حفاظت شده ساریگل در
30 کیلومتری
شرق پارک ملی و منطقه حفاظت شده
سالوک
قرار دارد و
جاده ترانزیتی بجنورد-اسفراین-
سبزوار از میانه این دو منطقه عبور می کند
و
پناهگاه حیات وحش حیدری
نیز
در 80 کیلومتری شرق آن قرار
دارد .
این منطقه همچنین
در 8 کیلومتری
شرق
شهر اسفراین
،48کیلومتری
جنوب
شهر
شیروان،
65
کیلومتری جنوب شرقی
شهر بجنورد
قرار دارد.
پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل دارای
اکوسیستم کوهستانی است ولی بخش کوچکی از آن نیز دشتی است
که در روزگارانی نه چندان دور زیستگاه آهو بوده است. ( شمال روستا های
ایزی
و
نصرآباد
)
ابر سازه های آب ساز این
منطقه کوهستانی در بر گیرنده ارتفاعات
غربی
کوه
شاه جهان
(3032
متر) کوه
گاوتیغ
(3051 متر) ،
کوه
بیل
باقلی(2916متر)
،
قله ساریگل
(۲۸۹۳
متر)
،
کوه
قره داش(1750متر)
کوه
قزل قلعه ،کوه
زول،کوه
قوری تخته،
و... با رود دره های بسیار چون
رودخانه
بیدواز-رودخانه
اسفراین
-درهنریمانی-هونیدره-دره
نصرآباد- دره
ایزی
-دره
بیدواز- دره حسن آباد- دره گنجدان-
دره
اردغان -
و....

پارک ملی ساریگل و منطقه
حفاظت شده
ساریگال
ماخذ نقشه اطلس مناطق
حفاظت شده سال 1385- اتصال دو منطقه حفاظت شده و همچنین تکمیل عوارض
طبیعی و محدوده اطراف
نقشه (بر پایه نقشه های
استانی و منطقه ای) و علامت گذاری ها از کانون دیده بانان زمین
در دل این ابر سازه های آب ساز طبیعی از
پس میلیون ها سال سفره های غنی آب زیر زمینی ذخیره شده است که توسط چشمه های
فراوان بروز و ظهور دارند . چشمه هایی که عامل مهم حیات و دوام زیستگاه های
منطقه می باشند . چشمه هایی جون
چشمه
چل مرغ، چشمهقوچ
بلاغی
،
چشمه
گُل،
چشمه
درخت بید ،
چشمه کله
ماران،چشمه
تالاری، چشمه
بیست
ریگ،
چشمه
سنجگ،
یان
چشمه،
چشمه
یوردی ملک
،
چشمه
آده
،چشمه
پولاد
، چشمه
کمران
،چشمه هونی
دره،
چشمه
گول
، آق
چشمه ، چشمه
ترکال،
چشمه
کلنگاه،
چشمه
کلوخی،و....
پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل پیش از
این دارای جنگل های انبوه
اُرس بوده که
جزایر کوچکی از آن باقی مانده به همراه
گونه هایی چون زالزالک، انجیر وحشی ،
کرکو، گون، کلاه میر حسن
( نوعی گون)،
گردو، بید، سنجد، زرشک کوهی
و.... این
منطقه همچنین از زیستگاه های دیرینه
قوچ و میش اوریال ، پلنگ ، بزو پازن ،گربه
پلاس، آهو ، و....و بلند پروازانی چون دال، هما، شاهین، بالابان، کرکس ،
بوده است.
آ نگونه که
ساکنان قدیمی ساریگل نقل می کنند ،
ساریگل پوشیده از پوشش گیاهی با چشمه های خروشان بوده که بعد ها با لو له
کشی از چشمه ها و انتقال آب آنها منابع حیاتی زیستگاه ها
دچار اختلال شده
است و بدین ترتیب با آسیب دیدن زیستگاه ها ، جمعیت حیات وحش نیز کاهش پیدا کرده
است
به گونه ای که دستکم
در 15 سال اخیر حتی یک آهو نیز در دشت های جنوبی ساریگل دیده نشده است .
مراکز جمعیتی که در مرز این منطقه قرار دارندعبارتند :
روستای اردغان، روستای
حسن آباد،
روستای
بیدواز،روستای
دنج (این
روستا زیر
دریاچه سد بیدواز رفت) ، روستای
انوشیروان، روستای
پرکانلو
،
روستای ایزی،
روستای دهنه اجاق،
روستای حصاری، روستای نصرت آباد
( تابع
دهستان میلانو، دهستان بام و دهستان
آذری شهرستان اسفراین)

منطقه حفاظت شده ساریگل
ماخذ تصویر : سایت کویر ها و
بیابان های ایران

منطقه حفاظت شده
ساریگل

منطقه
حفاظت شده ساریگل
-
منطقه ایزی

منطقه حفاظت شده ساریگل
-
منطقه ایزی

منطقه حفاظت شده ساریگل
-
منطقه ایزی

منطقه حفاظت شده ساریگل -
رود بید واز

منطقه حفاظت
شده ساریگل
-غار انوشیروان
غار انوشیروان در منطقه حفاظت شده
ساريگل واقع شده است. در روايتهای تاريخی دوره ساسانی، از این غار
نام برده شده است.
حفاظتی که انجام نشد
◄
سد
سازی
درحریم اکولوژیکی پارک
ملی و منطقه حفاظت شده
ساریگل و اخلال در منابع
زیستی این منطقه
◀سد بیدواز
(اسفرین)بخش
شمالی منطقه حفاظت شده ساریگل ،
بر پایه نقشه این منطقه
در
اطلس مناطق حفاظت شده ،
رودخانه بیدواز
به عنوان مرز
طبیعی شمالی این منظقه تعیین شده است که رود دره های اردغان،
حسن آباد، بیدواز، از داخل این منطقه به آن می پیوندند . روستا های قرار گرفته در مسیر
این رودخانه از شرق به غرب عبارتند از : روستای اردغان،
روستای حسن آباد،
روستای
بیدواز،روستای
دنج
، روستای
انوشیروان،
روستای
پرکانلو
در سال1375 درحریم اکولوژیکی این
محدوده عملیات تخریبی و ویرانگر
سد بیدواز
شروع
و در سال 1383 آبگیری شد. با آبگیری
این سد روستای
دنج با همه کشتزار ها و باغات آن به همراه بخشی از بستر های
زیستگاهی این منطقه مثلا حفاظت شده به زیر آب رفت
و چون این سد نیز
مشابه بسیار دیگر سد ها فله ای ساخته شده بود ،
پس
از مدتی متوجه نشت
آب از
این سد شدند
ولی خشک شدن سد را تماما به گردن خشکسالی انداختند!!!!
در 7 مرداد1393
خبرگزاری فارس
نوشت : " کاظم طاهریان مدیرعامل شرکت آب منطقهای خراسان شمالی با اشاره به وضعیت سدهای استان بر اثر
خشکسالی گفت آب سد بیدواز
سومین سد استان تا پایان این هفته خشک میشود.
....."
و در
12 مرداد 1393 ایرنا نوشت : "
روستای دنج اسفراین پس از 18 سال، با کاهش آب مخزن سد بیدواز در این شهرستان، از زیر
آب سر برآورد. ...
شاهدان عینی به خبرنگار ایرنا گفتند: با پایین رفتن آب سد اسفراین،
علاوه
بر بقایای منازل مسکونی اهالی روستای دنج، سرشاخه های درختان گردو و دیگر گونه
های باغی این روستا نیز از زیر آب بیرون آمده و
....."
و حالا هزینه پشت هزینه برای مرمت سد
بید واز !!!
در 7 مرداد
1394
ایرنا نوشت : " معاون اول رییس جمهوری مصوبه دولت در
خصوص اختصاص مبلغ یکصد میلیارد ریال برای
علاج بخشی سد بیدواز اسفراین
را ابلاغ
کرد."
◄
راه
زنی در پارک ملی و
منطقه حفاظت شده ساریگل
در سال 1390 خبر رسانه
ای می شود وآن
رسیدن بولدوزر ها به این منطقه است و این بار به بهانه راه زنی
برای عشایر کوچ رو. سایت محلی ساریگل با تصاویری تکان دهنده این خبر را اعلام
می کند. در بخش هایی از این خبر می خوانیم :
".....در سال های گذشته اتفاقاتی در این
منطقه افتاده است که غیر قابل جبران بوده اند .
سال 90سال تلخی برای ساریگل
بود. شکستن مرزهای پارک ملی توسط عشایر ... جاده ای که قرار است از معدود مناطق
جنگلی اطراف ساریگل که پوشیده شده است از اُرس و زرشک و بید وحشی بگذرد !!!
منطقه ای که رد پا های بی شمار پلنگ در آن نشانه ای از امن و بکر بودن آن دارد
..... با مجوز اداره منابع طبیعی که خود باید ضامن حفظ منابع طبیعی باشد ،
اداره امور عشایر به اتفاق یک دستگاه بیل مکانیکی وارد منطقه شده و بدون هیچ
مشکلی اقدام به احداث این جاده می کنند.....آیا برای کسی روشن نبود که احداث
این جاده برای قشری که فقط یک ماه از سال را در این مناطق بسر می برند کاری
بیهوده و برای محیط زیست بکر ساریگل اقدامی نابود کننده است ؟؟این جاده تا
مدتها درگیری هایی را بین سازمان امور عشایر و محیط زیست ایجاد نمود که در
نهایت با دخالت ارگان های دیگر بدون هیچ نتیجه ای ختم شد . و محیط زیست ماندو
یک جاده و تخریب هزاران گون و درختچه های زرشک"
◄
تلفات
حیات وحش پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل به دلیل بیماری یعنی عدم حفاظت و
رسیدگی به موقع !
◀24 شهریور1390
ایرنا : طي 10 روز گذشته شماري از وحوش منطقه حفاظت شده ساريگل اسفراين در
استان خراسان شمالي بر اثر بيماري ناشناخته اي تلف
شد و شمار وحوش تلف شده تاكنون از
90 راس
گذشته است.اين ميزان تلفات قوچ و ميش
عمدتا شامل بره هاي يكساله است .
◀21 شهریور
1395 خبرگزاری مهر: سید اصغر
مطهری مدیرکل حفاظت محیطزیست خراسان شمالی :
.....در سال
۱۳۹۱،
شیوع طاعون نشخوارکنندگان در
پارک ملی ساریگل نیز سبب
تلف
شدن بیش از
۳۰۰ رأس
از حیاتوحش این پارک ملی شد
◄
چنگ
اندازی مافیای سرب و روی
به منطقه حفاظت شده ساریگل
این میراث طبیعی نسل ها با همکاری صمیمانه سازمان حفاظت محیط زیست
◀29
اردیبهشت 1398
ایرنا
-این
روزها در
ارتفاعات آلبلاغ منطقه حفاظت
شده ساریگل
اسفراین غوغایی است، حضور چشمگیری از مردم تیشه به دست، به جان معدن سرب و روی
افتاده و به صورت غیرمجاز از آن برداشت و با الاغ حمل می كنند.
به گزارش ایرنا،
حضور 400 تا 500 نفری مردم
حاكی از سود بالا و دلالانه ای است كه پشت این معدن وجود دارد.
معدن هنوز به ثبت نرسیده و سامانی ندارد و از این رو به صورت غیرمجاز،
تراشیده می شود البته سود این تیغ زدن های طبیعت تنها به جیب دلالان می
رود.
مردم مواد معدنی سرب و روی را از ارتفاعات با الاغ، پایین می آورند و
به دلالان می فروشند
و این مواد پرعیار به
سمت استان
زنجان بارگیری
می شود. ....بر
اساس اعلام مسئولان، در
6 ماه گذشته
سه هزار تن سرب و روی از آلبلاغ برداشت شده است
و این روند اكنون هم
با شدت بیشتری ادامه دارد.
.......
علی اصغر رضازاده معاون
صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی
: ......تا
زمانی كه این معدن ثبت نشود، نمی توان برای برداشت مجاز آن اقدام كرد،
این معدن در منطقه تحت مدیریت حفاظت محیط زیست است و برای ثبت، منطقه
باید آزاد شود. رضا زاده با بیان اینكه
دلالان، مواد معدنی را به كارخانه های زنجان می فروشند
گفت: آنها سرب و روی
غیرمجاز برداشتی را با جوازهای جعلی، به كارخانه عرضه می كنند.
◀27شهریور 1398
پایگاه خبری ایراسین:
سید اصغر مطهری مدیرکل
حفاظت محیط زیست خراسان شمالی
اعلام کرد: براساس سیاستهای حمایت از معادن
هیچ مانعی برای اکتشاف
معدنی از سوی نهاد در منطقه معدنی آلبلاغ اسفراین وجود ندارد.وی
در ادامه افزود:
ایمیدرو طی
سنوات اخیر خواستار انجام فعالیتهای مطالعاتی و کارهای اکتشافی در منطقه
بوده و علیرغم اینکه
از نظر ما محدودیتی نیست
هنوز سازمان حفاظت محیط زیست مجوزهای لازم را به این استان ابلاغ نکرده
است.مدیرکل
حفاظت محیط زیست خراسان شمالی تاکید کرد: اکنون برداشتهای غیرمجاز و
پراکنده برخی از سودجویان در منطقه مورد نظر وجود دارد که تلاش میکنیم با
آن مقابله کنیم،
اما از نظر ما اگر کار به صورت
مدیریت شده و هدفمند صورت پذیرد نه تنها محیط زیست بلکه اقتصاد کشورمان نیز
منتفع خواهد شد......مطهری
معتقد است ذخایر سرب و روی آلبلاغ اسفرایین درصورت برداشت اصولی و صدور
مجوزهای فعالیت قانونی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست فرصتی برای رونق
اقتصادی و توسعه اشتغالپایدار منطقه است.......
◀29
آبان 1398
ایرنا
-
72کیلومتر
مربع از عرصههای تحت مدیریت محیط زیست خراسان شمالی در معادن آلبلاغ منطقه
حفاظت شده ساریگل اسفراین آزاد شد و اکنون
ایمیدرو
برای انجام پیجویی و
اکتشاف اولیه در این منطقه حضور دارد.
.......به
گزارش ایرنا، استفاده از شیوه های غیراصولی و رعایت نکردن موارد ایمنی در
برداشت غیرمجاز سنگ سرب و روی از معدن آلبلاغ اسفراین، از ابتدای امسال
منجر به وقوع چند حادثه ریزش کوه و مرگ سه نفر و زخمی شدن چند نفر در این
منطقه شده است.
◀27
مهر 1399
-ایرنا-
فرمانده
انتظامی اسفراین گفت:
۲۰۳ تن سنگ معدن سرب
و روی غیرمجاز در نیمه نخست امسال در این شهرستان خراسان شمالی کشف شد که در
این رابطه ۶۲ نفر متخلف دستگیر شدند.
سرهنگ مجید یگانه پور : ۴۵
دستگاه خودروی متخلفان برداشت غیرمجاز از
معدن آلبلاغ این
شهرستان هم توقیف شد.وی
گفت: برای حفاظت از این منطقه شرکت پیمانکار انتخاب شده باید هر چه زودتر در
منطقه مستقر شود تا مسوولیت حفاظت از معدن را برعهده بگیرد.....
معدن آلبلاغ اسفراین
در ارتفاعات سخت گذر آلبلاغ و در محدوده پارک ملی زیست محیطی ساریگل، در شمال
شرق این شهرستان قرار دارد.تاکنون در هشت حادثه ریزش معدن در این منطقه ۶ نفر جان
باخته اند و شماری از برداشت کنندگان غیرمجاز ذخایر معدنی سرب و روی این منطقه
معدنی نیز مصدوم شده اند.
برداشت غیرمجاز از این معدن سرب و روی، که در منطقه ای با همین نام واقع است،
از اواخر سال ۹۷
آغاز شده
بود اما از بهار پارسال با هجوم سودجویان به این منطقه به طرز شگفت انگیزی
افزایش یافت.
واقع شدن این معدن در منطقه حفاظت شده
زیست محیطی ساریگل،
موجب شده بود تا سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی در ثبت آن ناکام بماند
ولی پارسال وزارت صنعت، معدن و تجارت
مجوز مطالعات و اکتشافات اولیه بر روی این منطقه معدنی را برای
ایمیدرو
صادر کرد.
......
◄
خاکستر سازی ذخایر ژنتیکی در پارک ملی و
منطقه حفاظت شده ساریگل
نگاهی به امار رسانه ای شده
تنها در چند ساله اخیر:
◀31
مرداد 1396
ایرنا
:روح
الله لایق رئیس اداره حفاظت محیط زیست اسفراین
:
13.5
هکتار
از مناطق حفاظت شده وپارک
های ملی سالوک و ساریگل این شهرستان از
ابتدای سال 96 تاکنون در سه مرحله دچار آتش سوزی شده است. در این آتش سوزی ها
انواع درختان ، درختچه ها و گیاهان یکساله و چند ساله بویژه گونه های گون، کلاه
میرحسن، چوبک و استرست از بین رفت
◀28
تیر1400
ایرنا- آتش
سوزی پارک ملی ساریگل
اسفراین در جنوب خراسان شمالی که پیش از ظهر امروز شروع شده بود، پس از هفت
ساعت خاموش شد..فرماندار اسفراین گفت : براثر این آتش سوزی حدود
7.8 هکتار از
اراضی پارک ملی ساریگل در سوخت.مهدی کرامتی عصر دوشنبه در گفت و گو با
خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ....... هنوز برآور دقیقی از خسارت وارد شده به
عرصه طبیعی این منطقه انجامنشده ولی آتش سوزی سبب از بین رفتن شماری گونه
گیاهی و
ارس منطقه شده است.
◀29
تیر1400
ایسنا - فرماندار اسفراین از
خسارت 3.5میلیارد تومان آتش سو زی به
پارک ملی ساریگل
در این شهرستان خبر داد. وی افزود: پوشش گیاهی منطقه دچار آتش سوزی شامل
گون، درمنه، ارس
و ... است.
ناحیه چهار-ص11
از14
ادامه
صفحه اصلی