کانون دیده بانان زمین در بررسی180 منطقه حفاظت شده  در اکوسیستم های کوهستانی و تالابی  ثابت می کند که حفاظتی بودن این مناطق دروغی بیش نیست

ادامه بررسی ناحیه چهار 

گروه دو - بررسی مناطق حفاظت شده واقع در

محور کوهستانی بینالود-حیدری-شاه جهان-سالوک- کُورخود

در بررسی کانون دیده بانان زمین، گروه دو  ناحیه چهار شامل منا طق حفاظت شده واقع در محور کوهستانی بینالود-حیدری -شاه جهان- -سالوک- کُورخود  است .  این محور کوهستانی  بوسیله فرورفتگی دشت کشف رود و  اترک که جاده ترانزیتی مشهد- چناران-قوچان- شیروان- بجنورد - آشخانه( مانه و سملقان)  از آن عبور داده شده ،  از واحد هزار مسجد- الله اکبر- کپه داغ جدا می شود .

 در این محورکوهستانی 8 منطقه حفاظت شده موقعیت  دارد که از جنوب شرق به شمال غرب عبارتند از: منطقه حفاظت شده بینالود ، اثر طبیعی ملی قلل بينالود ،  پناهگاه حیات وحش حیدری  ، پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل ،  پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک  و منطقه حفاظت شده قرخود که متصل به پارک ملی گلستان است.  

 

منطقه1و 2 محورکوهستانی بینالود - حیدری - شاه جهان- سالوک - کُورخود

 منطقه حفاظت شده بینالود و اثر طبیعی  ملی قلل بینالود    

IRAN-Binaloud  Protected Area & Binaloud Peaks National Natural Monument  

کوهستان  بينالود اگر چه بسیار دیر ولی سرانجام در سال 1389 ، با مساحت 61 هزارو  939هکتار حفاظت شده اعلام شد و  دو سال پس از آن قلل بلند بینالود، متصل به غرب همین منطقه، با مساحت  7 هزار و 694 هکتار به عنوان اثر طبیعی قلل بینالود به  فهرست مناطق حفاظت شده اضافه شد.

منطقه حفاظت  شده بينالود و اثر طبیعی قلل بینالود اگرچه  در بر گیرنده بلند ترین فراز های کوهستان بینالود است ولی  تنها  حدود 55 کیلومتر از 125 کیلومتر این رشته را شامل می شود !!! 

ابر سازه های آب ساز طبیعی که در همین بخش حفاظت شده بینالود قرار دارند عبارتند از : قله  بینالود(3211 متر)  کوه  گودزرد(3249متر)  قله شیرباد( 3305متر) ،کوه بوژان (2856 متر)کوه سیاه خوانی( 3150متر) کوه وشک ( 3080متر) کوه دونخ( 2686متر) کوه تیغ میان ( 2642متر) کوه کشو(2590متر) کوه آسیابان (2544متر) ، کوه باز حصار(2586متر) کوه چشمه سبز ( 2912متر ) کوه قلعه گاو ( 2550متر ) کوه راه سنگ سفید( 2455متر) کوه بغل پشته (2194متر) کوه  چمن (2792متر) - قله فلسکه(3100متر)کوه زنبورگاه -قله چین کلاغ- قله شیخ بهایی- قله معجونی ( گفتنی است از سه قله آخری دید کامل به دره های جبهه شمالی وجود دارد)

 

 

برف آبها و آب چشمه های دائمی و فصلی بسیاری از جمله چشمه سبز که از چشمه های اسطوره ای بینالود است و دریاچه ای در ارتفاع 2310 متری را با عمق متوسط حدود 4 متر بوجود آورده  ، چشمه های ازغد -چشمه شوپر- چشمه های کُنگ نظیر چشمه نوجونو،  چشمه های زشک  ، چشمه های شاندیز ، و...همراه   آب آبشار های بسیار در این  کوهستان نظیر آبشار بوژان، آبشار گرینه ، آبشار دررود و...  توسط رود دره ای بسیاری به دشت کشف رود و  رودخانه کشف رود و دشت نیشابور و رودخانه کال شور در دو سوی این کوه ها هدایت می شوند  چون : رود دره زُشک - شاندیز (سرچشمه از قله چمن - 45کیلومتر ) ، رود دره طُرق( 50 کیلومتر) رود دره کُنگ(سرچشمه از کوه تیغ میان  17کیلومتر ) رود دره گُلمکان(22کیلومتر ) ، رود دره اسجیل (سرچشمه از گود زره - 36کیلومتر) ،رود دره فرزی( 35کیلومتر)رود دره مایان (سرچشمه از قله شیرکوه به طول 31کیلومتر )  رود دره پایه(  15 کیلومتر) رود دره دولت آباد(سرچشمه از کوه سیاه خانی 22 کیلومتر) ، رود دره فیریز( 18 کیلومتر) رود دره  دررود( 25کیلومتر)  رود دره  بزرگ(سرچشمه از کوه تیغ میان و سیاه خانی 31کیلومتر)  رود دره  بوژان( 10کیلومتر )  و..... رود دره هایی که تغذیه کننده  بخش وسیعی از دشت کشف رود و دشت نیشابور بودند برای تبلور تمدن های بزرگ در  ولایت توس ، نوغان،تروغبذ(طربقه امروز) ،  مشهد ،  نیشابور  و...در دوسوی این ارتفاعات اسطوره ای.  افزون بر این   این رود دره ها ی سبز و غنی در طی هزاره ها   بستری برای بالندگی  روستا های بسیاری شده اند  مثل طرقبه ،  کُنگ،  نغندر، مایان،  ازغد ، شاندیز، حصار ،و... که این رودره ها تبدیل به باغ دره کردند.  وجود سنگ قبر های بسیار قدیمی و برج قلعه هایی که هنوز بقایای آن باقیست دلالت بر قدمت این روستا ها می کند مثل برج قلعه نغندر ، قلعه طرقدر،  قلعه حصار، قلعه تیغ میان ، قلعه ابرده، قلعه عنبران، قلعه گلستان ، قلعه شاندیز  و....

 

 

 

نقشه منطقه به اصطلاح حفاظت شده بینالود

ماخذ تصویر : سایت سازمان حفاظت محیط زیست 1394

 

 

موقعیت  منطقه به اصطلاح حفاظت شده بینالود در تصاویر ماهواره ای

 

 

ابر سازه های آب ساز بینالود در طول هزاره ها  بستری شد برای رویش جنگل های اُرس، جنگل های ارغوان ،با گونه هایی چون سماق،  و...که امروز تنها تک پایه هایی از درختان آن  در این کوه ها وجود دارد  و زیستگاه های غنی  شد برای پلنگ ،  قوچ و میش و... که از گله های قوچ و میش این ارتفاعات  حتی در سفر نامه های 150 سال اخیر، داستان ها حکایت شده است  و.... فراز های بینالود جولانگاهی بود برای تیز پروازانی چون عقاب ، شاهین و.... گفتنی است  در سال 1365 جسد یک پلنگ همراه سیل به دره کنگ آورده شدکه شاید آخرین پلنگ این منطقه بوده است!!!

 

نگاهی به چشمه سبز در سفر نامه چالز ادوارد  در حدود 120 سال پیش : از گلمکان 13 میالمایل پیش رفتیم تا به چشمه سبز رسیدیم در اینجا دریاچه ای دیدیم که 270 متر تا 360 متر طول و 90 تا 135 متر عرض داشت و سه جهت غرب ، جنوب و شرق نیزار ها و کوه هایی آنرا در برگرفته بود . راهنما می گفت که دریاچه در سابق وسیع تر بوده و سپس به یک برآمدگی در دوردست اشاره کرد و آن را ساحل قدیمی دریاچه نامید. ظاهرا دریاچه از تعداد زیادی چشمه تغذیه می شد. و ماهی های ریزی نیز در آن یافت می شد. دو مرغ ماهی خوار سینه سفید در آنجا بودند و تعداد زیادی کبک در دره به چشم خورد .....

 

 

مراکز جمعیتی   مرز  و یا در حاشیه   منطقه حفاظت شده بینالود   :

روستای زُشک -روستای کُنگ- -روستای دهبار-روستای جاغرق-  روستای ازغد یا ازغند -روستای مایان - شهر  دررود -روستای میرآباد-روستای بوژان- روستای خَرو  بالا و پایین-  روستای گرینه- روستای مغان  - دیزباد بالا ،روستای چناران روستای اسجیل(اسگل)-روستای دولت آباد ( شهرستان های طرقبه چناران و  نیشابور)

 

 

 ارتفاعات جبهه  شمالی منطقه حفاظت شده بینالود -  دره سیب به سمت قله بینالود

 ماخذ تصویر: سایت باشگاه کوهنوردی کاویان - دیماه 1396 سیمین نوری

 

منطقه حفاظت شده بینالود -   قله بینالود

 

 

منطقه حفاظت شده بینالود

 

 

ارتفاعات جبهه جنوبی منطقه حفاظت شده بینالود- (دره هفت غار باغرود نیشابور)  

ماخذ تصویر: وبلاگ هتل یار

 

 

منطقه حفاظت شده بینالود- دره کُنگ و روستای باستانی  کُنگ 

 

 

 

 

حفاظتی که انجام نشد

 ◄  اجرای کوبنده ترین پروژه های  قله  صاف کنی تله کابین  های شیر باد ،زشک  و طرقبه در منطقه به اصطلاح حفاظت شده بینالود   این میراث طبیعی نسل ها و چنگ اندازی مافیای گردشگر ی

 

 ◀ 6  آذر 1389ایسنا  : " با حضور استاندار خراسان رضوي و همزمان با هفته دولت، كلنگ احداث تله‌كابين منطقه زشك به زمين خورد . طول اين تله‌كابين 2300 متر خواهد بود  كه ظرفيت جابه‌جايي 1200 نفر در  ساعت را داراست. سرعت اين تله‌كابين پنج متر در ثانيه است و زمان رفت  و برگشت آن بين 25 تا 30 دقيقه برآورد شده است. ارتفاع اين تله‌كابين بين 10 تا 145 متر بوده و ارتفاع آن از سطح رودخانه 512 متر است. شايان ذکر است، محل اجراي اين پروژه از كوه‌هاي زشك به سمت كوه‌هاي كنگ است. گفتني است، استاندار خراسان رضوي در اين مراسم بر اجراي فاز اول اين پروژه طي 14 ماه آينده تاکيد کرد. ... "

ابعاد فاجعه بار این طرح  ویرانگر ابر سازه های آب ساز طبیعی بینالود و  رود دره های اشباع شده و خالی از ظرفیت آن آنهم  در شرایط بحرانی آب خراسان رضوی  را  حمد تعالی مدیر عامل مجتمع تفریحی تله کابین منطقه زشک  در22 آبان 1391 به وضوح نمایان می سازد .  وی در گفتگو با ایرنا می گوید :

" سایت مبدا در کیلومتر هشت جاده شاندیز زشک در زمینی به مساحت 5/2 هکتار در ارتفاع 100 متر از کف جاده و رودخانه زشک واقع شده و شامل،تالار، رستوران، مسجد، پارکینگ به ظرفیت یک هزار خودرو، ساختمان های اداری و تجاری، سایت پرواز با بالگرد، فضای سبز و بازی کودکان است. در سایت مقصد که به ارتقاع 512 متر از کف رودخانه زشک فاصله دارد و مشرف به روستاهای زشک، کنگ و ابرده است ، شامل امکانات مختلفی نظیر آلاچیق های خانوادگی، رستوران و سایت پرواز با بالن ثابت می باشد.مجری این طرح، مسیر تله کابین را به طول دو هزار و 300 متر عنوان کرد با  ظرفیت جابجایی یک هزار و 200 مسافر در ساعت"  

◀ دیماه 1391  افتتاح   پیست اسکی و تله اسکی شیرباد  در حدود 19 کیلومتری جنوب روستای دولت آباد ( شرق قله شیرباد )با  مساحت حدود 50 هکتار همراه  ساختمان سازی های مکمل   نظیرچندین سوئیت  - رستوران-  کافی شاپ-  و....

 

◀ 18فروردین 1392 عباس افواجی بخشدار شاندیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت : ".... متأسفانه با اینکه بیش از 30 درصد این کار پیشرفت داشته به دلیل عدم پوشش بانک ها برای تأمین تسهیلات که در ابتدا مبلغ یکصد و هفتاد میلیارد ریال بوده و با توجه به طولانی شدن زمان بررسی ها و نوسانات ارزی در بازار این رقم به دو برابر افزایش یافته کار به صورت نیمه تمام بر روی زمین مانده است.... و از آنجایی که اجرای طرح سه ساله دیده شده و تجهیزات این تله کابین می بایست از کشور آلمان خریداری و انتقال یابد نیازمند همکاری و هماهنگی در پرداخت به موقع تسهیلات فوق است... "

◀ 2 اردیبهشت 1393 سایت مشهد گردی:  " معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی از تصویب طرح تله کابین در شورای برنامه ریزی استان از آغاز ساخت آن خبر می دهد و می گوید : هم اکنون موانع و مشکلات ساخت تله کابین منطقه شمال شرق کشور در مشهدبرطرف شده است و این طرح گردشگری در کیلومتر هشت جاده شاندیز – زشک با ارتفاع ۱۷۰۰ متر از سطح دریا و ۱۰۰ متر از کف جاده و رودخانه زشک اجرا می شود.... "

 

تله کابین های دیگری  در راه  است!!!

اول مرداد 1394-تابناک: سید جواد شاکری  قائم مقام شهردار طرقبه گفت: طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته تله کابین آبی - خشکی طرقبه و سد جتفریحی جدید ارغوان به بهره‌برداری خواهد رسید. به گزارش تابناک رضوی، سید جواد شاکری در برنامه سفره‌های همدلی اظهار کرد:......بحث گردشگری در طرقیه مورد توجه ویژه قرار گرفته دریاچه چالیدره را در سال 1375 بر همین اسا س کار خود را آغاز کرد که ....ما  بنا داریم بر روی این دریاچه یک تله کابین آبی خشکی احداث کنیم که قطعا در زمینه ورود گردشگر تاثیر ویژه‌ای خواهد داشت.قائم مقام شهردار طرقبه گفت: سد جدید دیگر نیز به عنوان ارغوان را نیز در دست ساخت داریم که امیدوارم تا سال 2017 که مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام است به بهره‌برداری برسد.

 

 

پیست اسکی شیرباد

 

 

◄  کولاک تصاحب و تملک برای مجتمع سازی و طرح های  گردشگری ویرانگر در  منطقه حفاظت شده بینالود و محدوده آن

 نزدیک به  دو دهه است که بینالود و رود دره های  لقمه چربی شده برای مافیای کوه خوار و رانت خواران آستان قدس  و امروز عملا باغ دره های پرشکوه بینالود تما ما تصرف و تغییر ماهیت داده شده. در اوایل دهه 80 شهردار شاندیز اعلام کرد که فقط در دهستان طرقبه هفت تعاونی دولتی بیش از 170 هکتار از اراضی منطقه را برای احداث مجتمع های مسکونی تملک کردند

و یا طرح گردشگری"چالی دره"  با تملک  حدود 90 هکتار و یا طرح مجتمع اقامتی-فراغتی "ارغوان" و یا.....

در سال 1390 شورای اسلامی مشهد، صدور هر نوع مجوز ساخت و ساز در اتفاعات جنوبی، جنوب غربی و جنوب شرقی این شهر را ممنوع اعلام کرد ولی در عمل این مصوبه شورا به مرحله اجرا در نیامد!!! در مهر ماه 1391 غلامرضا زعیمی رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی مشهد ضمن انتقاد از ادامه این روند، در جلسه این شورا گفت: بتازگی دیده می‌شود عده‌ای از افراد سودجو با عنوان رانت‌خواران به جان کوه‌های مشهد افتاده‌اند و نمونه این موضوع پروژه آبادگران است. وی با تاکید بر این‌که آبادگران بهتر است عنوان خرابکاران را بگیرد، افزود: در مشهد زمین کم نداریم، چرا باید گروهی این چنین به جان کوه‌ها بیفتند.

ولی یکی از حیرت انگیز ترین اظهار نظر ها در این مورد  سخنان  سرا پا بی مسئولیتی  حسن موحدیان فرماندار مشهد بود که بجای  دفاع  از این گنج آبها و میراث طبیعی نسل ها  ، در دفاع از این غارتگران  به خبرگزاری فارس ( منعکس درجام جم آنلاین ) در بهمن 1391 می گوید:  "  در کمیسیون ماده 5 که به ریاست استاندار تشکیل می‌شود تصمیم بر آن گرفته شده که ساخت و سازها در آبادگران، توس گستر ... انجام شود و این واقعیتی است که باید پذیرفت. "    وی در باره پیشنهاد ملغی اعلام کردن برخی مجوزهای صادر شده برای ساخت و ساز در ارتفاعات از سوی کمیسیون ماده 5 می‌گوید:    " این کار شدنی نیست، چراکه سرمایه‌گذار در پروژه‌ای همچون آبادگران سرمایه‌گذاری کرده است،  مگر این‌که ساخت و ساز در اطراف این پروژه را به شرطی که بار حقوقی نداشته باشد، محدود کنند."

علاوه بر اینها اتفاق دیگری که چشم انداز آینده این ابر سازه های آب ساز طبیعی  بینالود را تیره می سازد ، طرح احداث شهرک بینالود در این ارتفاعات است به گونه ای که  از سال 1388ساخت ده هزار واحد مسكوني مهر با وسعت 3300 هكتار در این منطقه حفاظت شده بینالود  آغاز شده است. 

 

 

و به این ترتیب بخش وسیعی از این میراث طبیعی ملی نسل ها و این ابر سازه مهم آب ساز کشف رود برای همیشه به تصرف تله مافیا  در می آید. ضمن اینکه تصور کنید  با ورود چند هزار نفر در روز به کوه بینالود ،چه بلایی بر سر این آبخیز ها  و آبخوان های آن و چشمه ها در  می آید !!!پیدا کنید خائنین ایجاد بحران آب  خراسان رضوی را !!!؟؟؟؟!!!

 

 

◄   کولاک معدنخواری با  داغان کردن اکوسیستم های  کوهستانی  در منطقه به اصطلاح حفاظت شده بینالود

در حال حاضر منطقه حفاظت شده  بینالود توسط معدنخوان از سهم نسل ها  غارت می شود با   داغان کردن این ابر سازه مهم آب ساز ،آنهم با گسل های بسیار زیاد و با فرسایش های شدید .در زیر به 33 معدن شناسنامه دار بر پایه  فهرست های رسمی در سال 1391  اشاره می شود:

1. گرانیت کمرزرد(21ک جنوب غرب مشهد)

2.  خاک صنعتی ازغد(25ک-جنوب طرقبه)

3.   سنگ چینی دهنو

4. سنگ لاشه درود(38 ک شمال شرق نیشابور)

5.  سنگ لاشه ومالون(24ک جنوب چناران )

6. سنگ گچ مازول(20ک-شمال نیشابور)

7.  سنگ گچ قره بیگ(23ک-شمال شرق نیشابور)

8.   معدن کرومیت چاه يابو(36ک شمال نیشابور )

9.    معدن سنگ گچ میر آباد (60ک جنوب غرب مشهد)

10.   معدن سنگ لاشه ماهان  (20ک جنوب غرب مشهد)

11.    سنگ قرمز (27 ک شمال نیشابور)

12.  سنگ لاشه مالون (8ک جنوب غرب چناران )

13.    سنگ لاشه مرمریتی(20ک جنوب چناران)

14. گرانیت درسای طرقبه

15.  کوارتزیت بیلدر طرقبه

16. ومعادن بدون شناسنامه

 

 

◄  سد سازی و داغان کردن ابر سازه های آب ساز طبیعی بینالود

 

◀سد اسجیل

 ◀ سد دولت آباد

◀سد درود نیشابور

◀سد باغرود نیشابور

 

 

 

◄  افزایش سیل های مخرب و تشدید دومینوی تخریب به دلیل داغان کردن اکوسیستم های بسیار شکننده بینالود

رود دره های محدوده ارتفاعات بویژه در دو دهه گذشته مکرر دچار سیل و خسارت به ساکنین آن شده است از جمله سیل های سال 1387 که در اینجا تنها به  چند نمونه از اخبار رسانه ای شده  در سال 1395  اشاره می شود  :

◀4 اردیبهشت 1395-ایسنا:به گفته مدیرعامل آبفار خراسان رضوی بیشترین خسارت وارد شده به تأسیسات آبرسانی روستایی مربوط به شهرستان‌های مشهد با 13 روستا، کلات و خوشاب با 11 روستا و درگز با 7 روستا بوده است. ....

◀12 فروردین1395 ایرنا :  فرماندار طرقبه شاندیز گفت:هفت رودخانه فعال در حوزه شهرستان طرقبه شاندیز وجود دارد که روز 13 فروردین سیلابی شده و اتراق در حاشیه آنها خطرناک است.
وی اظهار کرد: بنرهایی مبنی بر خودداری از اتراق در حاشیه رودخانه های این منطقه نصب شده و اطراف رودخانه چهل بازه شاندیز به طور کلی مسدود شده است.....

◀30 فروردین1395 خبرگزاری مهر.....رئیس ستاد مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی با اشاره به اینکه شبکه آبرسانی ۴۹ روستا در جریان این بارش ها خسارت دیده است بیان کرد: بر اثر بارندگی های چند روز اخیر شبکه آبرسانی دهستان آبروان بخش رضویه مشهد خسارت دید و آب شرب ۱۲ روستا قطع شد و بخش هایی از راه ارتباطی منطقه نیز دچار خسارت شد. وی اظهار کرد: شبکه چاه ها و منابع تامین آب هفت شهر از جمله کلانشهر مشهد و شهرهای تربت جام، بینالود، سبزوار، کلات، قوچان و فیض آباد در اثر بارندگی های دو روز اخیر آسیب دید......وی خسارات وارده و برآورد اولیه به بخش کشاورزی در هشت شهرستان از جمله کلات، قوچان، چناران، نیشابور، خلیل آباد، طرقبه ،شاندیز، کاشمر و تربت حیدریه را به میزان ۷۰ میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: بررسی وضعیت خسارت سایر شهرستان ها در بخش های مختلف در حال انجام است

 

ناحیه چهار-ص9 از14

ادامه

 

صفحه اصلی