سرخدار
Taxus
baccata
اين گونه را مي توان ميراث زنده و شاهكار جنگل هاي طبيعي شمال دانست
. از نظر تنوع زيستي و حفظ ذخائر ژنتيكي و بوم شناسي يكي از گونه هاي
منحصر به فرد و مهم منطقه هيركاني و باقي مانده از دوران سوم زمين
شناسي است .
سواد کوه
1379- سرخدار به طول بيش از 30 متر و عمري بيش از 500
سال
(
برگرفته از کتاب جنگل هاي باستاني شمال،
کانون ديده بانان زمين، نسرين
دخت خطيبي )
مطالعات فسيل شناسي قدمت درختان سرخدار را بالغ بر 190 ميليون سال مي
دانند. . گفته مي شو د انسان هاي ماقبل تاريخ آن را مي شناخته اند . و
از برگ آن نوعي ماده سمي تهيه و براي آلوده كردن نيزه هايشان استفاده
مي كردند . تصور مي شود لغت Taxinبه معني زهر آلود به اين موضوع برمي
گردد. . سرخدار درختي است سوزني برگ ، سايه پسند داراي پوست فلس دار
. چوب درون آن به رنگ قرمز شاه بلوطي و برگ هاي آن دائمي و هميشه سبز
است كه در قسمت پاييني درخشان و براق است و نياز به خاك مرطوب دارد .
بلندي درخت به 9 تا 30 متر و قطر آن به 3 متر مي رسد . رشد آن بسيار
كند و رويش ارتفاعي آن سالانه 10 سانتيمتر است . بذر سرخدار توسط
پرندگان از جمله قرقاول پخش مي شود . سنجاب ها نيز به انتشار بذر
سرخدار كمك مي كنند . ( ميوه نوع ماده آن به رنگ قرمز و نوع نر آن
برنگ زرد كه هر دو غير سمي است ) . امروزه در فرانسه كمپاني وجود دارد
كه نهالستان هاي بزرگي از اين گونه احداث كرده اين كمپاني وابسته به يك
كمپاني داروسازي است كه در توليد ماده تاكسون دخالت دارد ( ماده
تاكسون اين درخت در درمان برخي سرطان ها كاربرد دارد . ) سه كمپاني
بزرگ ديگر در آمريكا تنها به كاشت نهال سرخدار اشتغال دارند . در هر
كمپاني ميليون ها نهال توليد مي شود . اين گونه در جنگل هاي شمال از
ارتفاعات افرا تخته گرگان – پونه آرام گرگان ، جنگل هاي نهار خوران تا
جنگل هاي سواد كوه و در دره ها و پرتگاه هاي گيلان ، مازندران و گرگان
همراه با ساير گونه هاي جنگلي يافت مي شود . دكتر جزيره اي در سال 1965
جامعه Fageto-Taxetum – سرخدار ، همراه با راش ، توسكا ، افراشيردار ،
ممرز ، ملج و جل – را در جنگل هاي مازندران مطالعه كرد . جامعه ديگري
به نام Evonymo Taxetum ( آل اسبي و سرخدار ) توسط دكتر مصدق در سال
1977 با گونه هاي بلوط ، بلند مازو ، افرا ، جل ، نمدار ، خاس ، تمشك ،
ممرز در جنگل هاي افرا تخته معرفي شده است . نام هاي محلي آن در
مازندارن و گرگان “ سرخدار ، سرخه دار و سخدار ” است . در علي آباد
كتول “ سوختال ” در رودسر و آستارا “ سيردار ” ناميده مي شود .
سرخدار
همراه با شيردار
