کانون
دیده بانان زمین در بررسی180 منطقه حفاظت شده در اکوسیستم های کوهستانی و
تالابی
ثابت می کند که حفاظتی بودن این مناطق دروغی بیش نیست
ادامه بررسی ناحیه
سه -مناطق حفاظت شده
حوزه آبریز دریاچه ارومیه
منطقه
13
حوزه دریاچه ارومیه
منطقه
حفاظت شده
عبدالرزاق(
زیویه
)
منطقه حفاظت شده عبدالرزاق (زیویه
)
در سال 1386با
43 هزارو 950 هکتار
حفاظت شده اعلام شد
منطقه حفاظت شده
عبدالرزاق،جنوبی ترین منطقه حفاظت شده حوزه دریاچه ارومیه است که در حدود
8کیلومتری شرق دریاچه سد
زرینه رود
( سد شهید کاظمی )
قرار دارد.
این منطقه در برگیرنده ابر
سازه های آب ساز طبیعی نظیر کوه عبدالرزاق با
فراز 2524مترکه نام این منطقه نیز
برگرفته از این کوه است و همچنین کوه دیوان (2050متر) کوه سوروالا(2070متر)
کوه
هزارباغ (2259 متر)
کوه کانی چشمه(2250 متر)
کوه شاه نشین-
کوه دارنانی- کوه عزیزآقا-
زرد کوه
و...که برف آبها ،آب چشمه سار های بسیار آن توسط رودهایی چون
کرفتو ، ساروق،
زایر، خور خوره و... تماما به دریاچه سد زرینه رود تخلیه می شوند .
مرز شمالی
منطقه حفاظت شده عبدالرزاق در نزدیکی مرز دو استان کردستان و آذربایجان غربی
تعیین شده است . رودخانه
زایر از زیر شاخه های رودخانه خورخوره
در 7 کیلومتری شمال راه سقز به دیواندره و بیجار،بخشی از
مرز جنوبی
آن است .
بیش
از 350
گونه گیاهی در منطقه حفاظت شده عبدالرزاق شهرستان سقز شناسایی شده است.
همچنین در این منطقه
180
گونه پرنده و 17
گونه پستاندار
وجود دارد (ناصح
قادری مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کردستان در گفتگو با خبرگزاری مهر -16 مهر
1390 )
لک لک،
عقاب طلایی، هما، قرقی، مرغ حق، کبک، قوچ و میش، شغال و میش مرغ
از جمله گونه های شاخص و نادر
منطقه حفاظت شده عبدالرزاق است.
منطقه حفاظت شده عبدالرزاق
ماخذ نقشه : سایت
سازمان حفاظت محیط زیست 1394- تکمیل عوارض طبیعی- راه ها و مراکز
جمعیت و .... از کانون دیده بانان زمین
منطقه حفاظت شده عبدالرزاق یکی از شاخص
ترین هویت های زیستی ایران زمین است با آثار و نمادهای بجای مانده از تاریخ
کهن این سرزمین در این منطقه چون:
دژ زیویه(
نزدیک روستای زیویه )
دژباستانی زیویه باقدمت بیش از 3500 سال که در کتیبه های آشوری بین
سالهای 848 و 625 پیش از میلاد بارها از این قلعه یاد شده است . در سال 1346 این قلعه به شماره 762 در
فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .
قلعه تاریخی زیویه بر روی تپه
ای به ارتفاع 100 متر در غرب منطقه حفاظت شده عبدالرزلق
( دهستان گل تپه - بخش زیویه
-شهرستان سقز )
قرار دارد و قدمت آن به هزاره اول پیش از میلاد در زمان
ماناها
دانسته شده است
" .....ماناها، اقوام حوری زبان غیرآریایی
ساکن فلات ایران بودند که احتمالاً از هزاره دوم پیش از میلاد در غرب ایران
حضور داشتند؛ آنها از اوایل هزاره اول پیش از میلاد حکومت محلی تشکیل دادند و
تا پایان سده هفتم پیش از میلاد استقلال خود در شمال غرب ایران را حفظ کردند.
اگرچه مرزهای فرهنگی و هنری‌شان به روشنی معلوم نیست ولی می‌توان حدود قلمرو
مانا ها را از شمال به اورارتو
(کوه سهند و ارتفاعات بزغوش‌داغ)؛
از غرب تا آشور
(کوه‌های سرحدی ایران و عراق امروزی)؛
از شرق تا ماد
(به مرکزیت همدان امروزی)
و از جنوب تا
حدفاصل مریوان به دهگلان
مشخص کرد. بدین ترتیب، در مرزهای سیاسی ایران امروز، محوطه‌های باستانی قابل
توجهی از ماناها باقی مانده که یکی از مهم‌ترین‌هایشان محوطه زیویه در 55
کیلومتری جنوب غربی سقز در استان کردستان است. ......محوطه زیویه روی تپه‌ای به
ارتفاع حدود 100 متر و در جوار روستایی به همین نام قرار دارد. این محوطه یکی
از کلیدی‌ترین محوطه‌های عصر آهن ایران در منطقه شمال‌غرب است و حتی احتمال
دارد که نام آن برگرفته از نام «ایزیبیای» باستانی باشد. ایزیبیا در منابع
آشوری به عنوان یکی از ایالت‌های مهم مانایی شناخته شده است.
در نخستین سالهای دهه 1320شمسی بود که کشفی
اتفاقی نام زیویه را بر سر زبان‌ها انداخت. پس از آن «ایوب ربنو»، کاوشگر و
تاجر یهودی عتیقه به مدت 7 سال در این محوطه بی‌بدیل به کاوش پرداخت و علاوه بر
تخریب‌های غیرقابل جبران، آثار بسیاری را راهی موزه‌های معتبر جهان از جمله
متروپولیتن در نیویورک، لوور در پاریس، و بریتیش میوزیوم در لندن کرد. این اشیا
از جنس طلا، نقره، مفرغ، عاج، سفال و شامل زیورآلات، ریتون، ظروف و مواردی از
این دست بودند. درباره سبک هنری این آثار نظرهای گوناگونی ابراز شده است اما در
یک جمع بندی کلی می‌توان گفت که هنر زیویه، تلفیق و ترکیبی از سبک سوری-آشوری و
سوری-اورارتویی است...... کارهای جدی باستان‌شناسی در زیویه با کاوش‌های
«نصرت‌الله معتمدی» در فاصله سالهای 1355 تا 1357 آغاز شد و پس از آن در
سالهای پس از انقلاب توسط همو و نیز خانم «سیمین لک‌پور» مجموعاً با 12 فصل
کاوش پیگیری شد. ....آثاری را که در خلال کاوش‌های تجارتی و باستان‌شناسی از دل
تپه زیویه آشکار شده‌اند، می‌توان به چهار بخش تقسیم کرد:
1- بخش بیرونی و
بارانداز که فضایی باز است ....
2- بخش خدماتی/ اداری
که شامل راه‌پله‌ای طولانی با اتاق‌هایی در دو طرف این راه‌پله هستند. .......
3- بخش حاکم‌نشین که شامل تالار ستون دار و فضاهای جانبی آن است. .....
4- غار که مهم‌ترین
عامل جذب ماناها برای ایجاد ساخت و ساز در ارتفاع همین تپه طبیعی است؛ چراکه
این غار دارای مقداری آب است.
..... این غار حدود 130 متر طول دارد و نیازمند کاوش‌های باستان‌شناسی منسجم
برای کسب اطلاعات بیشتر است.
ساکنان زیویه مردگان
خود را درون گورستانی در یک کیلومتری قلعه زیویه به نام گورستان چنگبار دفن
می‌کرده‌اند. در
سالهای ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۷ چند صد گور در این گورستان شناسایی شد که نشانگر گستردگی
جمعیت و دوره زمانی استفاده از قلعه زیویه است. گورستان چنگبار را یکی از
وسیع‌ترین گورستان‌های کاوش شده در غرب ایران دانسته‌اند که سابقه تدفین در آن
تا پیش از دوره‌های زندگی در قلعه زیویه، یعنی تاعصر آهن 1 و 2 عقب
می‌رود......."
(
ماخذ نوشته : مقاله گفتاری در معرفی داشته
ها و چشم انداز های محوطه باستانی زیویه ، گنجینه مانای کردستان - هلی هژیری-سرپرست
پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری زیویه و کرفتو)
چشم اندازی از تپه باستانی
زیویه
چشم اندازی از سایت
کاوشگری زیویه - کاوش پایه ستون ها
تصویر
از پلکان کاوش شده در تپه
باستانی
زیویه
تصویردیگری از
پلکان کاوش شده در تپه باستانی زیویه
تپه زیویه- قطعه ای از جنس عاج با طرح
شکار گاو وحشی -ماخذ
تصویر سایت اطلس تاریخ ایران
تپه زیویه- قطعه ای از جنس عاج با طرح
شکار گاو وحشی -سده هشتم پیش از میلاد
محل
نگهداری موزه لوور -ماخذ
تصویر سایت اطلس تاریخ ایران
تپه زیویه-ظرف دسته دار با آبریز شکل
مرغابی
محل
نگهداری موزه لوور -ماخذ
تصویر سایت اطلس تاریخ ایران
تپه زیویه- قطعه ای از جنس عاج با طرح
گوزن
محل
نگهداری موزه لوور -ماخذ
تصویر سایت اطلس تاریخ ایران
تپه زیویه-
ظرف سفالی منقوش به لعاب
محل
نگهداری موزه ملی ایران -ماخذ
تصویر سایت اطلس تاریخ ایران
گورستان
"تپه
ملاماچه"
متعلق به هزاره قبل از میلاد
(
روستای قپلانتو
)
31 مرداد 1391- خبرگزاری مهر:
عبد الرضا مهاجری سرپرست گروه کاوش گورستان کشف شده در شهرستان سقز در گفتگو با
خبرنگار مهر با اشاره به کشف گورستان قدیمی در شهرستان سقز، اظهار داشت: در
بررسی های اولیه از این گورستان قدیمی که در عرصه ای به مساحت
40 هکتار
است، مشخص شد که قاچاقچیان حدود 40 تا 50 قبر را حفاری و اشیا درون قبرها را به
غارت برده اند....یافته
ها و داده های سطحی بیرون آورده شده از گورها که توسط قاچاقچیان کار شده
بود نشان از آن است که این اشیا متعلق به مادها است .....
غار کرفتو معروف به معبد
خورشید از معابد میترایی
غار کرفتو در نزدیک
روستای کرفتو و در شرق منطقه حفاظت شده
عبدالرزاق قرار دارد.
غار کرفتو از
شگفت انگیز ترین غارهای معـماری صخـره ای ایران است که نمونه سفال‌ها و اشیای
به دست آمده در آن ، سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی در آن
را اثبات کرده است. غار ی در 4 طبقه به طولی حدود 750 متر.
بر دیواره های طبقات مختلف غار اشکالی از
گوزن مارال، سوارکار با اسب، حیواناتی ناشناس وجود دارد .
این غار در سال 1381
در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
در سال های اخیر ورودی غار را
از شکل طبیعی خارج کرده و به شکل نازیبایی با استفاده از آجر و چوب و آهن پله
نصب کرده اند
این غار در ارتفاعی بیش از 100 متر از
سطح زمین قرار دارد که برای رسیدن به آن باید بیش از 180 پله را طی کرد.
دالان طبیعی غار بیش از 600 متر است که ارتفاع سقف آن از یک تا 12 متر
متفاوت است.
در میان نقش های قابل مشاهده، نقش های
گوزن های مارال که تعداد آنها در طبقه دوم به چهار مورد می رسد از همه
قدیمی ترند.
چشم اندازی از
غار باستانی کرفتو
در منطقه حفاظت شده
عبدالرزاق
ماخذ
تصویر سایت کارناوال
چشم اندازی از
غار باستانی کرفتو
در منطقه حفاظت شده
عبدالرزاق
چشم اندازی از منطقه
حفاظت شده عبدالرزاق در محدوده
غار باستانی کرفتو
ماخذ
تصویر سایت کارناوال
تپه قلعه
تیکانلو منسوب
به هزاره اول قبل از
میلاد
این منطفه
در
نزدیکی روستای تیکانلو است که منسوب به هزاره اول قبل از
میلاد است که در سال 1382 به ثبت آثار ملی رسیده است.
مراکز جمعیتی داخل و مرز
این منطقه عبارتند از : روستای زیویه-روستای
کرد کند- روستای
قپلانتو-
روستای
آلیار-
روستای
قوزلوبالا-
روستای
قوزلو پایین
- روستای سوله کان، روستای
باش بلاغ
-روستای
میرسعید،
روستای
تیکانلو-
- روستای
کانی سفید-
روستای
پارسانیان-
روستای
چوملو-
روستای
دره پنبه دان-
روستای
برچم-
روستای
ایاغچی- روستای
اخضرآباد-
روستای
گل تپه
- روستای
کوچه طلا
- روستای
اصحاب-
روستای
قاضی خان-
روستی
سپه ور
-و...
( تابع دهستان گل تپه-
دهستان امام- بخش زیوه- شهرستان سقز)
روستای
کرفتو-
روستای علی آبادکرفتو
- روستای
بایزید آباد-روستای
مسعود آباد-
قلعه
برفتوو..
( تابع دهستان اوباتو - شهرستان دیواندره
)
حفاظتی که انجام نشد
◄
آتش سوزی و خاکستر شدن
بخشی از ذخایر ژنتیکی منطقه
10 تیر
1397
سایت سازمان
اداره کل حفاظت محیط زیست
کردستان :
نزدیک به 5000 متر مربع
از مراتع منطقه حفاظت شده عبدالرزاق سقز در آتش سوخت.به
گزارش روابط عمومی اداره کل محیط زیست کردستان، رییس اداره محیط زیست شهرستان
سقز با اعلام این خبرگفت: این آتش سوزی که به دلیل سهل انگاری در مراتع منطقه
حفاظت شده عبدالرزاق سقز به وقوع پیوسته بود با حضور به موقع مامورین اجرایی
این واحد و با مشارکت افراد محلی، مهار شد.
......
◄
منطقه حفاظت شده عبدالرزاق
در تیر رس اهداف ویرانگر
مافیای گردشگری
◀2
آذر
1394
ایرنا-
حمید گلالی پور
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی
و گردشگری سقز
بر ضرورت ایجاد
منطقه ویژه گردشگری 'کرفتو-
زیویه- سقز'
تاکید کرد.
وی با بیان اینکه ایجاد این منطقه می تواند به عنوان قابلیت عظیم گردشگری مطرح
شود، افزود: تدوین طرح جامع این محور و اقدام هایی مانند ایجاد تسهیلات و
امکانات گردشگری بین راهی و آماده سازی زیربناهای لازم رفاهی و خدماتی و توسعه
جاده دسترسی برای آن ضروری است. عملیاتی شدن این طرح باعث جذب
بیشتر گردشگر، توسعه زیرساخت ها ، رونق منطقه و ایجاد اشتغال و درآمدزایی خواهد
شد.
وی اضافه کرد: :
توسعه روستاهای گردشگری سقز
از جمله
پارسانیان
-قوزلو-
زیویه-
قپلانتو-
-ترجان-پیریونس-قلندر-
و -بسطام- همراه با احیای آثار تاریخی و دیدنی و همچنین ایجاد امکانات مناسب
پذیرایی و اقامتی در مسیر آنها برای توسعه گردشگری سقز نیز ضروری است........
◀10
خرداد
1394-ایرنا-
علیرضا آذر شب
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان گفت:
محور گردشگری تخت سلیمان، زیویه و
کرفتو ایجاد
خواهد شد. وی روز شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: اقدامات لازم جهت ایجاد این
مسیر گردشگری در دستور کار قرار دارد و از طریق فرمانداری های دیواندره ، سقز و
تکاب موضوع در دست پیگیری است.وی اضافه کرد: این اقدام فرصت بیشتری برای
گردشگران فراهم خواهد آورد که همزمان از سه اثر مهم گردشگری کشور بازدید به عمل
آورند.
◀7
خرداد1395
-روزنامه دنیای اقتصاد
- سیدمحسن علوی
رئیس
اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و
گردشگری کردستان
روز جمعه در حاشیه برگزاری همایش ملی کرفتو
گفت .......وی
همچنین از
تهیه و تدوین طرح کمپ گردشگری غار
کرفتو خبرداد و
افزود: مطالعات اولیه این طرح انجام شده است و پس از فراهم شدن زیرساخت ها، کمپ
گردشگری تشکیل می شود.علوی
اظهار کرد: گردشگری چرخه ای است که در آن ایجاد جاذبه های گردشگری منجر به
تولید گردشگرمی شود و این مهم هم
نیاز به ایجاد امکانات رفاهی
و اقامتی
را فراهم
می کند........
◀9
آبان 1397
-تیتر شهر-صابر
وفایی مدیر پایگاه ملی زیویه و کرفتو
در گفتگو با ایسنا با اشاره به اقدامات صورت گرفته شده در محوطه غار کرفتو و
عملیات اجرایی محوطه قلعه باستانی زیویه اظهار داشت : عملیات ساماندهی غار
کرفتو در سال 1396 به پایان رسید و در سال 1397 عملیات اجرایی و احداث پارکینگ
، سرویس بهداشتی، گیوسک نگهبانی و اطلاع رسانی وتابلو های معرفی این غار تاریخی
به صورت دو زبانه به انجام رسید و در محل نصب شد. .....عملیات اجرایی و
ساماندهی کامل تپه باستانی زیویه پس از فصل سرما شروع خواهد شد...
ناحیه سه-ص3-4
از
11
ادامه
صفحه اصلی
