نسخه قابل چاپ
زمين لغزشي ديگر در
حوزه لتيان اين بار با ابعادي بسيار وسيع در منطقه حفاظت شده جاجرود
( مشرف به درياچه سد لتيان )
سوء مديريت همچنان در حوزه
لتيان و مناطق حفاظت شده آن ادامه دارد
-
گزارش از کانون ديده بانان زمين –
تنطيم گزارش : نسرين دخت خطيبي - 20فروردين 85
تصاوير از کانون ديده
بانان زمين - خطيبي - موسوي
کانون ديده بانان زمين
در پي مطلع شدن از زمين لغزش در منطقه
حفاظت شده جاجرود در مجاورت درياچه سد لتيان در روز جمعه 18 فروردين 85 ،
بازديدي از منطقه در حال لغزش داشت . در اين بازديد تعدادي از اعضاء کانون ديده
بانان زمين شرکت داشتند (– خطيبي- موسوي – رحيمي – پورموسي – بندري – نادري )
بعلاوه دو تن از کارشناسان ارشد زمين شناسي و آبخيز داري بنا به دعوت كانون در
اين بازديد ما را همراهي کردند و از نظرات کارشناسي اين عزيزان در اين گزارش
استفاده شده است! در اينجا جا دارد صميمانه از ايشان و خانواده هاي محترمشان
که در اين يازديد شرکت داشتند صميمانه سپاسگزاري شود .
در زير خلاصه اي از
نظرات کارشناسي و مشاهدات از اين زمين لغزش ارائه مي شود و لي جا دارد سريعاٌ
مطالعات گسترده تري براي جستجوي علت ها و تاثير هريک از علت ها در شدت بخشيدن
به اين زمين لغز ش صورت گرفته و به ملت ارائه شود . پنهان کاري و و بسنده کردن
به گزارش هاي اداري عاملين اين پديده هايي که نتيجه تجاوز به عرصه هاي طبيعي است
جسور تر خواهد کرد !
9
موقعيت منطقه لغزش و ويژگي هاي عمومي منطقه
-
شهرستان شميران – بخش لواسان
( جنوب شرقي شهر لواسان )
-
ديوارة جنوبي البرز مرکزي در جنوب شرقي حوزه لتيان.
-
ساحل جنوبي , درياچه سد لتيان - ارتفاع از سطح دريا بين 1800تا
1900 متر
-
دامنه شمالي مشرف به درياچه سد لتيان (حدود 400 متر بالا تر از تاج سد )
-
قرار داشتن در شيب
شمالي و بالا بودن رطوبت نسبي نسبت به دامنه هاي ديگر اطراف سد
-
واقع
بودن در منطقه حفاظت شده جاجرود
( منطقه حفاظت شده جاجرود با وسعت 51650 هکتار در اين
قسمت از حوزه قرار دارد و تاريخ آخرين مصوبه قانوني آن 21/6/1361 مي باشد . )
-
ترکيب سنگ شناسي منطقه : رخنمون هاي از سنگهاي كربناته دوران دوم و شيل وکنگلومرا
آتشفشاني و توف هاي آلتره شده توف هاي آهکي ،وبالاخره رسوبات آبرفتي در منطقه ديده
ميشود. شايان ذکر است که اگر تشکيلات آتشفشاني آلتره و رسي شوند مستعد لغزش
مي شوند که هر نوع دستکاري و يا تغيير کاربري عواقب اينچنيني در بر خواهد
داشت(تبديل سنگهاي آتشفشاني دراثر هوازدگي شيميائي تحت شرايط نزديك بودن به زمين ،
به خاكهاي زير گروه رس با دامنه خميري بالا وخاصيت متورم شدن در زمان جذب آب وكاهش
مقاومت ) ،.
-
ضخامت خاک مشاهده
شده در منطقه بيش از يک متر است که نشان از خاک خوب و تکامل يافته مي دهد که
دستکاري شده است.
-
اين منطقه سابقه
لغزش نيز داشته است (به
گفته برخي اهالي در اين منطقه در حدود 40 يا 50 سال پيش نيز چنين لغزشي اتفاق
افتاده است . )
- 
موقعيت منطقه لغزش به رنگ زرد در نقشه مشخص
شده است
موقعيت منطقه
لغزش به رنگ زرد در نقشه توپوگرافي
ممشخص شده است . خط هاي قرمز گسل هاي منطقه را
نسبت به سد
لتيان نشان مي دهد
تصوير
ماهواره اي منطقه مورد لغزش ( رنگ زرد )
-
9
تخمين ابعاد زمين لغزش و مدت آن
-
مدت زمين لغزش به گفته اهالي به تدريج و در مدت يک هفته از 26 اسفند تا شروع
تعطيلات عيد اتفاق افتاده .
- وسعت زمين لغزش ها
طبق بر آورد هاي در اين بازديد، به طول بيش از 500 متر و با عرض 300 متر
تخمين زده مي شود.
-
شکاف هايي به عمق 4 متر با عرض هاي متعدد
-
در حال حاضر يک گسترة درهم ريخته در ابعاد و عمق هاي وسيع ايجاد شده است
-
-
از برخي شکاف هاي
ايجاد شده گاز هايي نيز متصاعد شده است
( به گفتة يک کارگر افغاني از يکي از
شکاف ها بخاراتي بيرون زده که باعث سوزش چشم و سردرد شديد وي شده است که البته اين
شکاف ها سريعاٌ پر شده است
-
9
علت زمين لغزش در مشاهدات اوليه
(قابل ذکر است است که علت
زمين لغزش مي بايست با مطالعات دقيق کارشناسي و آزمايشات مختلف تعيين و اعلام شودو
علت هاي ذکر شده بر پايه مشاهدات ا وليه است )
-
تغيير
کاربري يک منطقه حفاظت شده . در حال حاضر ، حداقل بيست منطقه زمين تفکيک شده به
چشم مي خورد که با آجر هاي رها شده در حال ديوار کشي بوده انده که برخي
ازديوار ها تخريب شده است با توجه به قطعه بنديهاي انجام شده به نظر مي رسد
كوهخواران نقشه گسترده اي براي تبديل اين دامنه به يک شهرک در سر داشته
اند و يا دارند !
-
تخريب پوشش گياهي طبيعي منطقه
-
احداث
دو جاده در بالا دست و پايين دست اين دو جاده بافراهم ساختن امكان نفوذ بيشتر آب
به زمين نيروي برشي را افزايش داده . به اين معني که به علت نفوذ آب دو جاده بالايي
و نفوذ آن به پايين دست استحکام شيب کاهش يافته و منطقه مورد نظر را براي
چنين زمين لغزش وسيعي مستعد کرده است.
-
ايجاد چاه هاي
متعدد براي استفاده آب ويلا ها و آب ياري باغات و چاه هاي جذبي براي دفع فاضلاب
بدون توجه به عواقب آن و نفوذ آن در لايه هاي زمين .
-
آبياري باغات بدون توجه به عواقب نفوذ آن در لايه ها
-
با حمل تناژ قابل
توجهي از مصالح ساختماني به منظور احداث ويلا و ديواركشي قطعات زمين عملا نيروي وزن
توده خاكي بالاي سطح لغزش ، افزايش يافته است و احتمالا در بروز لغزش موثر بوده
است.
9
وضعيت کنون منطقه در حال حاضر
- منطقه کاملاٌ
وضعيت ناپايدار و بسيار خطرناکي پيدا کرده
- شکاف هاي متعدد در بالا دست و پايين دست شيب حتي در روي جاده سد
مشاهده مي شود
-
ويلا ها اکثراٌ شکاف هاي طولي برداشته است و ديگر به هيچ شکل قابل استفاده نيست و
هر لحظه خطر لغزش هاي بعدي آنها را تهديد به فرو ريزي کامل مي کند
ديوارة بسياري از باغات شکاف برداشته و يا کاملاً تخريب شده است
- ويلا ها تخليه
شده و از سه روز پيش ( 15 فروردين جريانات آب هاي نفوذي به داخل منطقه شروع شده که
عموماٌ به رنگ شيري مي باشند و باغ داران با لودر شخصي ا براي کاهش فشار آب در
پايين دست به تخليه آب به شکل کاملاً غير اصولي و کارشناسي مشغول هدايت آب به
پايين دست مي باشند ( زهکشي مي کنند ) که قطعاٌ پيامد هاي ديگري خواهد داشت .
9
خطرات و پيامد هاي آتي
-
منطقه با ابعاد وسيع اين زمين لغزش، کاملاٌ ناپايدار است و هر اقدام غير اصولي
وضعيت را وخيم تر خواهد کرد
-
توجه شود كه كوتاهي فاصله ويلا هاي احداث شده با درياچه سد وبا توجه به تامين بخشي
از آب شرب تهران از اين سد،بدون شك فاضلاب هاي ويلا هاي مذكور پيش از اينكه به طور
طبيعي فرصت تصفيه را داشته باشند به درون مخزن سد سرازير ميشود كه اين امر توجه
اكيد سازمانهاي مربوطه را ضروري ميسازد.
-
احتمال بسيار
زياد ادامه لغزش با توجه به شکاف هاي بسيار عميق ايجاد شده و حتي سقوط سنگ ها به
جاده سدکه براي ماشين هاي عبوري خطر جاني خواهد داشت
-
سرازير شدن
اين سنگ ها به داخل درياچه سد و تشديد رسوب گيري آن
9
اقداماتي که سريعاٌ بايد انجام شود
-
تشکيل يک تيم
کارشناسي مجرب براي بررسي و تعيين علل و حدود دقيق محدوده زمين لغزش و محدوده مستعد
لغزش مجدد
-
جلوگيري از هر گونه کار غير کارشناسي براي زهکشي و يا تثبيت و يا پر کردن شکاف ها
.
-
شايان ذکر است به
گفته اهالي تا کنون مسئولي براي رسيدگي به اين زمين لغزش نيامده . عده اي آمده و
عکس گرفته اند اما دريغ از هر گونه اقدامات كارشناسي يا توصيه هاي ايمني!
-
صدور دستور اكيد بر ممنوعيت هرگونه تغيير در كاربري اراضي محدوده لغزش و اراضي
همجوار
کانون ديده بانان زمين
به علت حساسيت حوزه آبخيز لتيان و ساير حوزه هاي آبخيز کلان شهر تهران براي
تامين آب تهران ،از آغاز فعاليت خبري خود در حد بضاعت ، به اخيار و مسائل زيست
محيطي اين حوزه و حوزه هاي ديگرپرداخته و اخبار را برمبناي بازديد هاي خود
تنظيم و در همين سايت ارائه کرده است. متاسفانه در اين بازديد ها (که برخي
گزارش هاي آن در همين سايت منعکس شده است )با زمين لغزش هاي متعددي در اين حوزه
مواجه شديم كه همگي پيامد سوء مديريتي است که تا کنون روي اين حوزه انجام شده
است
زمين لغزش هاي متعدي در
اين حوزه در حال وقوع است که بدون هيچ ترديدي حاصل سوء مديريت است!
در اين حوزه چهار
منطقه حفاظت شده وجود دارد نظير " منطقه حفاظت شده جاجرود – منطقه حفاظت شده
ورجين – منطقه حفاظت شده البرز مرکزي و ...) و چنين تابلو هايي بيشتر به تابلو
هاي تزييني شباهت دارد که عملکردي مشاهده نمي شود . البته برخي اقدامات
در اين سال هاي اخير انجام شده از جمله چندين کيلومتر فنس کشي در
منطقه حفاظت شده ورجين و يا تخليه زباله از حوزه . و لي اين اقدامات در مقابل
شتاب ساخت و ساز ها و بي قانوني ها
بسيار ناچيز است و مثمر ثمر با اين شتاب تخريب نمي باشد
هنوز از خبر زمين لغزش
ميگون ( در منطق حفاظت شده البرز مرکزي
) يک ماه هم نمي گذرد ولي هيچ موضع گيري رسمي از سوي س سازمان حفاظت محيط زيست
براي پاسخ به رتعريض راه از سوي شهرداري اين منطقه نشده است و...
سئوال
اينجاست که چه کسي و باکدام مجوز هاي
قانوني اجازه مي ده که در اين حوزه هاي آبخيز ملي و و مناطق حفاظت شده عده اي
دست به چنين اقدامات خرابکارانهه ( ويلا سازي ، تفکيک زمين ، رستوران سازي و
غيره بزنند ) ؟ . ما معتقديم اين مناطق تنها يک مالک قانوني دارد و آن هم ملت
است . لذا احترام به مالکيت هاي غير قانوني بي احترامي به حقوق يک ملت است و
حاصلي جز خسارت هاي بيشتر از سوي متجاوزين در بر نخواهد داشت
مسئله بحران آب تهران
جدي است . حال با چه توجيهي اجازه داده
مي شود که اينچنين سدي با اين اهميت اينچنين پر و تخريب شود تاريخ اين عملکرد
هارا ثبت خواهد کرد . روزي سر انجام بايد کساني پاسخ اين سهل انگاري ها در
مديريت اين حوزه هاي مهم را بدهند .
حوزه لتيان چه در منطقه لواسان و چه در
منطقه رود بار قصران کلکسيوني از بي قانوني محض و حضور يک مافياي قوي زمين خوار
است که حوزه را به اين روز وحشتناک در آورده تا آنجا که تا خط الرس ها پيش
رقته اند .
کانون ديده بانان زمين
همچنان
به عنوان يک تشکل زيست محيطي منتظر پاسخگويي مسئولين هستيم و سکوت را نشانه بي
توجهي تلقي خواهيم کرد است:
1- پاسخ شفاف
سازمان حفاظت محيط زيست در واگذاري و ساخت وساز در مناطق حفاظت شده بويژه همين
منطقه حفاظت شده جاجرود چيست ؟
2- پاسخ بازرسي کل
کشور به تجاوز در اين مناطق ملي چيست و چه اقداماتي براي ابطال سند هاي غير
قانوني خواهد داشت
3- برخورد قوة قضاييه
با مسئولين ، نهاد ها و اداراتي که موجبات چنين تخريب ها و وسيع وارده به منابع
ملي در اين حوزه و حوزه هاي ديگر مي شوند . .... چگونه خواهد بود ؟
4- برخورد فرماندار
شميرانات براي جلوگيري از تجاوزات به اين اراضي ملي چيست ؟
5- پاسخ سازمان جنگل
ها و مراتع و آبخيز داري در واگذاري اين اراضي ملي در اين حوزه و حوزه هاي
آبخيز مشابه به ساخت و ساز هاي ذولتي و غير دولتي چيست ؟
6- وظيفة وزارت نيرو
در پاسخ گويي به ساخت ساز هاي غير مجاز در حريم سد که موجب چنين لغزش گسترده
اي شده چيست ؟
اين صفحه را براي دوست خود بفرستيد
