4-
تخلف آشکار
سازمان حفاظت محیط زیست از مبانی حفاظتی
در
این بخش از گزارش افتضاح مدیریت
حفاظتی... در پناهگاه حیات وحش
لوندویل نگاهی
به تعاریف
پناهگاه حیات وحش از دید گاه حقوقی ایران و بین المللی
می اندازیم
برای روشن تر شدن تخلف آشکار سازمان حفاظت محیط زیست از مبانی
حفاظتی
تعریف
WWF :
منطقه
ای که حیوان ، گیاه یا میکروارگانیسم ها زندگی می کنند و غذا ،
آب ، نور خورشید ، محل زندگی و سایر ضروریات زندگی خود را در
آنجا می یابند . از دست رفتن این مامن از طریق تخریب ، فرسایش
و تکه تکه سازی زیستگاه ، اساسی ترین علت از دست رفتن تنوع
زیستی می باشد .
The
area in which an animal, plant, or microorganism lives and
finds the nutrients, water, sunlight, shelter, living space,
and other essentials it needs to survive. Habitat loss,
which includes the destruction, degradation, and
fragmentation of habitats, is the primary cause of
biodiversity loss
.از سایت
worldwildlige.org و nationalgeograpphic.com
تعریف
پناهگاه حیات وحش طبق آخرین اصلاحیه قانون حفاظت و
بهسازی محیط زیست مصوب 30/1/ 1374
:
پناهگاه حیات وحش در محدوده ای از منابع طبیعی کشور اعم از
جنگل و مرتع ، بیشه طبیعی و اراضی جنگلی و دشت و آب و
کوهستان اطلاق می شود که دارای زیستگاه های طبیعی نمونه و
شرایط اقلیمی خاص برای جانوران وحشی بوده است و به منظور حفظ و
یا احیای این زیستگاه تحت حفاظت قرار می گیرند.
(مجموعه
قوانین و مقررات جهاد سازنگی معاونت حقوقی و امور مجلس با
نظارت اداره کل حقوقی- چاپ 1376 صفحه 333)
تعریف
پناهگاه حیات وحش در کتاب مناطق حفاظت شده
ایران -تالیف هنریک مجنونیان - انتشارات سازمان حفاظت
محیط زیست -سال 1379:
صفات
ویژه: مناطقی از انواع زیستگاه های نمونه که برای حمایت از
جمعیت ها و گونه های حیات وحش با اهیمت ملی انتخاب می شوند.
هدف: حفظ و حراست و ترمیم و بهبود حیات وحش بومی و زیستگاه
آنها ، و افزایش سطح کمی و کیفی تا حد مطلوب.
مدیریت : اصلاح
پوشش گیاهی ، حیات جانوری یا اراضی به طوری که ادامه حیات ممکن
گشته و باز سازی گونه های گیاهی و جانوری ویژه میسر شود
تعریف پناهگاه حیات
وحش
برمبنای تعریف وزارت منابع طبیعی کانادا :
مناطق
حفاظت شده از طریق مدیریت و اقدامات انسان برای آماده سازی و
پایش زیستگاه ، حیات وحش و اکوسیستم هایی که حافظ آنها هستند
که شامل مناطق ملی حیات وحش ، پناهگاه های پرندان مهاجر ،
مناطق حفاظت شده و مناطق حفاظت شده دریایی هستند
.
Wildlife
refuge: Areas protected through the management of human
activities to provide and maintain habitat, other wildlife,
and the ecosystems that support them. Inclusions: National
Wildlife Areas, Migratory Bird Sanctuaries, Conservation
Areas and Marine Protected Areas
Source:
Treasury Board of Canada Secretariat:
Real
Property Management (2001.01.17
کانون دیده
بانان زمین:
بر
اساس تعاریف ارائه شده فوق طرح های سازمان حفاظت محیط زیست در
پناهگاه حیات وحش لوندویل و برنامه های آینده آن با تعاریف مناطق
حفاظت شده و اهداف آن همخوانی ندارد و تغییر رویکرد حفاظتی به
طبیعت گردی از سوی سازمان تخلف آشکار ازمبانی حفاظتی این مناطق است
.
متاسفانه با روی
کار آمدن دولت نهم مباحث زیست محیطی که می رفت تا کم کم به دغدغه
ای برای برنامه های توسعه ای کشور تبدیل شود ، دوباره به حاشیه
رانده می شود به گونه ای که حتی از زبان برخی مسئولین
دولتی شنیده می شود که
"
مناطق حفاظت شده مزاحم توسعه هستند . " و در پی آن طرح های
حذف مناطق حفاظت شده در دستور کار قرار می گیرند . در دوم دیماه
1385 اولین طرح از این دست توسط معاونت طبیعی سازمان حفاظت محیط
زیست اینگونه مطرح می شود : " تعرضات تعدادي از دستگاه ها ي
دولتي و غير دولتي به مناطق حفاظت شده سازمان بسيار زياد و وحشتناک
است و در صورت ادامه اين روند تصميم گيري براي کاهش درجه
حفاظتي و يا حذف برخي از مناطق از فهرست مناطق حفاظتي خواهد شد
. "
کانون دیده
بانان زمین
در همان تاریخ
نسبت به این موضع گیری سازمان حفاظت محیط زیست واکنش نشان داد و
بیانیه ای منتشر کرد با این عنوان :
پارک
های
ملي و مناطق حفاظت شده در تهديد
تصميم گيري براي حذف از فهرست حفاظتي
در
پی آن با توجه به واکنش های گسترده از سوی طرفداران محیط زیست،
دولت تصمیم گرفت که بجای حذف این مناطق از فهرست حفاظتی، با
انتقال این مناطق به بخش خصوصی و تغییر نگاه از یک منبع حفاظتی به
یک منبع رایگان گردشگری ، هم ارقام مناطق حفاظتی را حفظ کند و
هم این ذخایر طبیعی و سهم نسل ها را تبدیل به منبعی برای در آمد
زایی کند .
در 23 مرداد 86
خبر گزاري جمهوري اسلامي از قول فاطمه واعظ جوادي رييس سازمان
حفاظت محيط زيست اعلام کرد که با ارائه طرحي در قالب تعاونيها مي
توان با اجاره بر خي از اراضي ملي حفاظت شده به پرورش گونه هاي
جانوري نظير کل و بز ، قوچ و ميش ، کبک و ... پرداخت . ايشان
همچنين ياد آور مي شوند که پس از تکثير گونه هاي مختلف يک ششم از
توليد مثل اين حيوانات را به عنوان سهم محیط زيست در طبيعت رها و
بقيه آن منبع در آمدي براي آنانی خواهد شد که مي توانند به توريست
هاي خارجي با اخذ مجوز بفروشند.
کانون دیده بانان
زمین در همین رابطه نیز در 27 مرداد 1386 بیانیه ای منتشر کرد با
عنوان : "
مناطق
حفاظت شده
اين ميراث طبيعي ملت در شرف
اجاره براي سوداگري
! "
متاسفانه این
دیدگاه همچنان در دولت به قوت خود با قی است و آخرین نشانه ی آن
خبری است که در اول بهمن ماه سال جاری ( 1387) در سایت خبری ایرنا
از قول مدیر کل حفاظت محیط زیست استان مازندران اعلام می شود که
: " با
تصويب كميته طبيعت گردي اين استان كار تكثير حيات وحش در دو نقطه
پالنده سوادكوه و جنت رودبار رامسر مازندران صورت ميپذيرد. ....با
اجراي اين طرح فراواني حيات وحش در اين استانتقويت و نياز طبيعت
گردان در خصوص شكار وحوش با هدف ارتقاء فرهنگ زيست محيطي تامين
خواهد شد...در اين طرح وحوش در اسارت تكثير ميشود و در زيستگاه
-هاي طبيعي رهاسازي خواهد شد و طي آن با مشاركت بخش خصوصي
شكار وحوش مديريت خواهد
شد.
و تاسف بار تر
این که با عباراتی نظیر " ارتقاء فرهنگ زیستی محیطی " این اقدام
توجیه و پو شش داده می شودو مشخص نیست کشتار حیات وحش چگونه موجب
ارتقاء فرهنگ زیستی می شود
!سازمان
حفاظت محیط زیست از سال 85 تاکنون همواره و با افتخار بر تغییر
رویکرد حفاظتی به رویکرد طبیعت گردی تاکید داشته و در اولین اقدام
عملی ، پناهگاه حیات وحش لوندویل را هدف قرار می هد .
بنا بر این با
توجه به معیار ها و اهداف حفاظتی جهانی پناهگاه های حیات وحش ،
مهم ترین شاخص آن همان حفظ اکوسیستم زیستگاه است یعنی حفظ شرایط
محیطی لازم برای بقای زیستگاه که موجب پایداری تنوع زیستی و منابع
ژنتیکی آن است . در نتیجه تخریب ، فرسایش ، آلوده سازی و تکه تکه
سازی اکوسیستم یک پارچه این مناطق که در یک فر آیند و کارکرد
پیوسته و بسیار پیچیده عمل می کنند ، به معنی انهدام و عملاً حذف
این مناطق از فهرست مناطق حفاظتی است .
طبق استاندارد
های جهانی 10 درصد هر سرزمینی می بایست حفاظت شده اعلام شود تا
از نقطه نظر تنوع زیستی و ذخایر ژنتیکی با ارزش هر سرزمین برای نسل
های آینده حفظ شود . زیرا در واقع این ذخایر ژنتیکی جهانی هستند و
متعلق به همه سرزمین ها و همه نسل ها و مایه تداوم حیات بر کره
زمین. ( در حال
حاضر مساحت مناطق حفاظت شده ایران حتی طبق ارقام سه دهه پیش و
بدون توجه به تعرضات وسیع انجام شده در آنها و تغییر کیفیت آنها
هنوز با رقم استاندارد فاصله زیاد دارد- که حدود 7 درصد کل سرزمین
ایران بوده است )
بنا براین ایجاد
تدابیر حفاظتی لازم و ارتقاء سطح کمی و کیفی این ذخایر یکی از
وظایف دولت ها به شمار می آید . اگر چه این مناطق با تمهیدات و
تدارکات خاصی که کوچکترین خللی در امنیت زیستگاه ایجاد نکند، می
تواند گردشگران ویژه را نیز از سراسر جهان پذیرا باشند، ولی
تغییر رویکرد حفاظتی به رویکرد گردشگری نشان از عدم درک صحیح از
یک خرد جمعی جهانی دارد .
سازمان حفاظت محیط زیست به جای اعلام تغییر رویکرد حفاظتی به
رویکرد گردشگری که عملاً به معنی حذف این مناطق است به صراحت اقدام
به اعلام حذف مناطق حفاظتی کند . اما از آنجا که سازمان حفاظت محیط
زیست رندانه قصد آبروداری و استفاده از این ارقام را در مجامع
داخلی و بین المللی دارد و اگر کسی حتی 2 صدم درصد آن را بالا و
پایین کند به سرعت موضع گیری می کند و در عین حال قادر به چشم
پوشی از ارزش های مادی سوداگرانه در این مناطق نیست ، از این رو ،
هم اجازه دخل و تصرف به دیگر دستگاه های دولتی و همچنین بخش های
خصوصی و اختصاصی می دهد و هم خود راساً اقدام به منهدم کردن
اکوسیستم می کند .
با ادامه روند
فعلی ، به زودی از اطلس مناطق حفاظت شده می توان به عنوان " اطلس
تاریخی مناطق حفاظت شده ایران " استفاده کرد و همچنین با اجرای
کامل طرح های گردشگری از پناهگاه حیات وحش لوندویل نیز می توان
به عنوان "زنده یاد " نام برد.
کانون دیده بانان
زمین معتقد است مناطق حفاظت شده جزیی از میراث طبیعی و حقوق نسل ها
ست و اینچنین لگد مال کردن حقوق مردم اقدامی نابخشودنی و غیر
قابل گذشت است و تاریخ این اقدامات را برای همیشه ثبت خواهد کرد .
کانون دیده بانان
زمین یک بار دیگر تاکید می کند که سازمان حفاظت محیط زیست تا کنون
نتوانسته است به وظایف قانونی و سازمانی خود چه در عرصه های مناطق
حفاظت شده و چه در عرصه های دیگر عمل نماید بنا بر این باید
بر چیده شود و بیش از این پول
بیت المال صرف یک سازمان ضد محیط زیستی نشود
